Ardaloedd cadwraeth

Diweddarwyd y dudalen ar: 31/08/2023

Mae Ardaloedd Cadwraeth wedi eu neilltuo er mwyn diogelu a gwella cymeriad arbennig ardaloedd sydd o ddiddordeb pensaernïol neu hanesyddol. Mae dyletswydd ar y Cyngor i ystyried neilltuo'r cyfryw ardaloedd o dan Adran 69 o Ddeddf Cynllunio (Adeiladau Rhestredig ac Ardaloedd Cadwraeth) 1990.

Mae diddordeb arbennig ardal gadwraeth yn cael ei fynegi drwy gyfuniad o nodweddion. Mae enghreifftiau o'r nodweddion hyn yn cynnwys:

patrwm aneddiadau
y ffordd y mae gofod a lleiniau adeiladu wedi'u trefnu
rhwydwaith o lwybrau
arddull adeiladau a math o adeiladau, gan gynnwys eu deunyddiau/manylion

Mae seilwaith gwyrdd yn bwysig hefyd a gall parciau, gerddi, perthi, coed a nodweddion dŵr oll gyfrannu at gymeriad ardal gadwraeth.

Ardaloedd Cadwraeth Dynodedig

Mae gan Sir Gaerfyrddin 27 o ardaloedd cadwraeth sydd wedi'u dynodi am eu diddordeb pensaernïol neu hanesyddol arbennig.

Abergorlech
Cenarth
Cwmdu
Cydweli
Talacharn
Llanboidy
Llanddarog
Llandeilo
Llanymddyfri
Llanelli
Llangadog
Llangathen
Llansaint
Llansteffan
Castellnewydd Emlyn
Sanclêr
Talyllychau

A'r canlynol yng Nghaerfyrddin:-

Tref Caerfyrddin
Heol Awst
Gogledd Caerfyrddin
Stryd Parcmaen / Dewi Sant
Teras Picton / Parc Penllwyn
Pontgarreg a Ysbyty Dewi Sant
Heol y Prior
Yr Orymdaith / Esplande
Y Cei / Glannau Tywys
Stryd y Dŵr

Gwneud cais am Ganiatâd Ardal Gadwraeth

Diben dynodi Ardal Gadwraeth yw rhoi mesur ychwanegol o reolaeth i'r Cyngor ar ardal y mae'n barnu sydd o werth arbennig yn hanesyddol neu'n bensaernïol.

Nid yw hyn yn golygu na ellir cynnig datblygiadau, nac y bydd gwaith ar eich eiddo yn cael ei wrthod fel mater o drefn. Serch hynny, mae'n golygu y bydd y Cyngor yn rhoi sylw i effaith eich cynigion ar yr ardal dan sylw, yn ogystal â'u hasesiad arferol.

Os ydych yn byw mewn ardal gadwraeth, bydd arnoch angen caniatâd ardal gadwraeth i wneud y canlynol:

Dymchwel adeilad sydd â chyfaint o fwy na 115 o fetrau ciwbig. Mae yna ychydig o eithriadau – gallwch gael mwy o wybodaeth gan y cyngor perthnasol.
Dymchwel gât, ffens, wal neu reilin sy’n fwy nag un metr o uchder nesaf at briffordd (gan gynnwys llwybr troed cyhoeddus neu lwybr ceffylau) neu fan agored cyhoeddus; neu fwy na dau fetr o uchder mewn mannau eraill
Mae yna rai eithriadau rhag y gofyniad cyffredinol i geisio caniatâd ardal gadwraeth i ddymchwel adeiladau mewn ardaloedd cadwraeth.

Gwnewch gais am ganiatâd cynllunio mewn ardal gadwraeth GWNEUD CAIS AM DDYMCHWEL MEWN ARDAL GADWRAETH

Cyfarwyddydau Erthygl 4

Defnyddir cyfarwyddydau a awdurdodir gan Erthygl 4 o Orchymyn Cynllunio Gwlad a Thref (Datblygu Cyffredinol a Ganiateir) 1995 i ddileu rhai hawliau datblygu a ganiateir.

Mae rheolaethau tynnach ar waith o ran lefelau datblygu a ganiateir mewn ardaloedd cadwraeth o'u cymharu â mannau eraill, ond, mewn llawer o achosion, efallai na fydd hyd yn oed reolaethau o'r fath yn ddigonol i ddiogelu cymeriad arbennig yr ardal dan sylw, ac atal erydiad cynyddrannol ei chymeriad a'i golwg arbennig, yn enwedig lle mae nifer sylweddol o adeiladau heb eu rhestru yn cael eu defnyddio at ddefnydd preswyl.

Gall nifer o newidiadau bach, gyda'i gilydd – megis gosod deunyddiau modern priodol yn lle teils gwreiddiol y to, gosod ffenestri uPVC neu alwminiwm yn lle'r rhai traddodiadol, a dymchwel perthi neu waliau terfyn blaen i ddarparu parcio oddi ar y stryd – leihau ar gymeriad ‘arbennig’ yr ardal dan sylw.

Ar hyn o bryd, mae pedwar Cyfarwyddydau Erthygl 4 wedi'u cyhoeddi mewn tair ardal gadwraeth, sef: