Adeiladau Rhestredig ac Ardaloedd Cadwraeth
Diweddarwyd y dudalen ar: 30/04/2025
Adeiladau Hanesyddol yn Sir Gaerfyrddin
Mae Sir Gaerfyrddin yn cynnwys amrywiaeth eang o adeiladau hanesyddol sy’n cynrychioli cyfnodau ac achlysuron allweddol yn hanes y sir. Mae’r rhain yn cynnwys trefi Rhufeinig, safleoedd sy’n gysylltiedig â Therfysgoedd Beca, neuaddau marchnad hanesyddol, tafarndai, ffermydd, tai moethus a chestyll. Gyda’i gilydd, maent yn adlewyrchu datblygiad pensaernïol a diwylliannol yr ardal dros amser.
Mae adeiladau hanesyddol yn cyfrannu at strwythur economaidd, diwylliannol, cymdeithasol ac amgylcheddol y sir. Mae eu cadwraeth yn cefnogi twristiaeth, hunaniaeth leol a datblygiad cynaliadwy.
Rôl y Gwasanaeth Treftadaeth Adeiledig
Mae’r Cyngor yn darparu cyngor a chanllawiau proffesiynol ar gyfer gofal a rheolaeth adeiladau hanesyddol ar draws y sir. Mae hyn yn cynnwys cefnogaeth ar gyfer y 1,800 o strwythurau rhestredig a’r 28 Ardal Gadwraeth ddynodedig.
Mae’r gwasanaeth yn gweithio gyda pherchnogion eiddo, datblygwyr a chyfrifolwyr i helpu i warchod a chynnal yr asedau hyn yn unol â pholisi cynllunio lleol a chenedlaethol. Y nod yw diogelu arwyddocâd pensaernïol a hanesyddol y safleoedd hyn ar gyfer cenedlaethau presennol a'r dyfodol.
Gwybodaeth ar Gael ar y Wefan Hon
Mae’r tudalennau hyn yn darparu gwybodaeth fanwl am:
- Pryd mae angen Caniatâd Adeilad Rhestredig
- Gweithgareddau a ganiateir mewn Ardaloedd Cadwraeth
- Dulliau priodol ar gyfer cynnal a chadw ac atgyweirio strwythurau hanesyddol
- Lle i ddod o hyd i ragor o wybodaeth, hyfforddiant neu gefnogaeth
Gallwch gael mynediad at y wybodaeth hon drwy'r tabiau isod.
Cyngor Cyn-Gais
Mae gwasanaeth cyngor cyn-gais am ddim ar gael i helpu i benderfynu a oes angen Caniatâd Adeilad Rhestredig. Anogir ymgeiswyr i gyflwyno cymaint o fanylion â phosibl am eu cynigion, gan gynnwys lleoliad yr eiddo, ffotograffau a lluniadau, i’r Tîm Treftadaeth Adeiledig er mwyn eu hasesu.
E-bostiwch y tîm yn uniongyrchol yn: bhconsultations@sirgar.gov.uk
Prynu Adeilad Rhestredig
Gall darpar brynwyr eiddo rhestredig ddod o hyd i wybodaeth am ba elfennau sydd wedi’u cynnwys yn y rhestru, gan gynnwys strwythurau o fewn y cwrtil. Mae hyn yn sicrhau bod unrhyw newidiadau neu waith cynlluniedig yn cydymffurfio â gofynion statudol.
Am ragor o wybodaeth, ewch i dudalennau Beth sy’n Rhestredig ar y wefan hon ac yn y ddewislen gostwng edrychwch ar yr adran ‘A yw’r adeilad cyfan wedi’i restru – beth mae’r rhestru’n ei gwmpasu?’.
Ardaloedd Cadwraeth
Gall perchnogion eiddo wirio a yw eu hadeilad o fewn Ardal Gadwraeth ac a oes angen Caniatâd Cynllunio ar gyfer newidiadau arfaethedig. Mae dynodiad Ardal Gadwraeth yn effeithio ar hawliau datblygu a ganiateir ac efallai y bydd yn dylanwadu ar y broses gynllunio.
Am ragor o wybodaeth, ewch i dudalennau Ardaloedd Cadwraeth ar y wefan hon.
Cysylltu a Chefnogaeth
Mae’r Tîm Treftadaeth Adeiledig, sydd wedi’i leoli yn y Ganolfan Tywi, yn cynnig cefnogaeth, arweiniad technegol a hyfforddiant ar:
- Deunyddiau a thechnegau atgyweirio addas ar gyfer adeiladau hanesyddol
- Adnabod gweithwyr proffesiynol cymwys ar gyfer prosiectau cadwraeth adeiladau
- Llenwi a chyflwyno ceisiadau Caniatâd Adeilad Rhestredig
Gallwch gofrestru ar gyfer ein cwrs Caniatâd Adeilad Rhestredig: Gwneud Cais sy’n cynnig arweiniad ymarferol ar y broses ymgeisio.
Gallwch e-bostio’r Ganolfan Tywi yn: canolfantywicentre@sirgar.gov.uk neu ewch i wefan y Ganolfan Tywi yn: www.tywicentre.org.uk