Rheoli Maetholion mewn Cynllunio a Datblygu

Yn yr adran hon

Asesiad Cydymffurfiaeth Cyfoeth Naturiol Cymru 2024 a Dalgylchoedd Afonydd Sir Gaerfyrddin

Yn 2024, cyhoeddodd Cyfoeth Naturiol Cymru ei asesiad cydymffurfio diweddaraf o Ardaloedd Cadwraeth Arbennig afonol yn erbyn targedau ffosfforws. Mae'r asesiad yn tynnu ar ddata ansawdd dŵr rhwng 2020 a 2023, gan ddilyn safonau methodolegol sy'n gyson â'r Gyfarwyddeb Fframwaith Dŵr.

Canfu'r asesiad fod mwyafrif cyrff dŵr afonydd Ardaloedd Cadwraeth Arbennig yng Nghymru yn methu â chyrraedd targedau ffosfforws wedi'u diweddaru gan Cyfoeth Naturiol Cymru.  Mae'r targedau hyn yn gyfreithiol rwymol ac fe'u defnyddir i asesu a ellir caniatáu mewnbynnau maetholion ychwanegol o ddatblygiad.

Ardaloedd Cadwraeth Arbennig Afonydd yn Sir Gaerfyrddin: Statws Presennol

Mae'r dalgylchoedd afonydd Ardaloedd Cadwraeth Arbennig dilynol yn rhannol neu'n gyfan gwbl o fewn ffin Sir Gaerfyrddin:

  • ACA Afon Teifi – Methu
  • ACA Afonydd Cleddau – Methu
  • ACA Afon Gwy – Methu (mân orgyffwrdd ar y ffin ddwyreiniol)
  • ACA Afon Wysg – Methu (effaith gyfyngedig yn Sir Gaerfyrddin)
  • ACA Afon Tywi – Pasio, ond gyda hyblygrwydd  cyfyngedig

Goblygiadau ar gyfer Cynllunio a Datblygu

Pan fo dalgylchoedd afonydd yn methu â chyrraedd targedau ffosfforws:

  • Rhaid i gynigion datblygu newydd sy'n cynyddu llwyth maetholion ddangos niwtraliaeth neu welliant o ran maetholion cyn y gellir rhoi caniatâd
  • Efallai y bydd cysylltiad â seilwaith carthffosiaeth gyhoeddus yn cael ei gyfyngu, yn enwedig pan fo'r gwaith trin dŵr gwastraff (WWTW) yn gollwng i rannau o afonydd sy’n methu
  • Rhaid i fesurau lliniaru fod yn gadarn, wedi'u diogelu'n gyfreithiol, a'u monitro, a rhaid iddyn nhw leihau cyfraniadau maetholion i'r dalgylch yr effeithir arno

Pan fo dalgylchoedd yn pasio ond yn agos at eu terfyn (e.e. Afon Tywi):

  • Bydd cynigion yn dal i fod yn destun Asesiad Rheoliadau Cynefinoedd (HRA)
  • Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn disgwyl i ddatblygiad ddangos nad yw'n peryglu'r gallu i gynnal cydymffurfiaeth
  • Mae hyblygrwydd yn cael ei fonitro'n agos, a gall dirywiad pellach arwain at gyfyngiadau ychwanegol

Adolygiad Parhaus

Mae asesiadau cydymffurfio Cyfoeth Naturiol Cymru yn cael eu diweddaru'n rheolaidd ac yn cynrychioli'r sylfaen dystiolaeth ffurfiol y mae'n rhaid gwneud pob penderfyniad cynllunio sy'n effeithio ar ddalgylchoedd Ardal Cadwraeth Arbennig yn ei herbyn. Mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn parhau i fonitro newidiadau ac addasu ei ganllawiau cynllunio a'i strategaeth liniaru yn unol â'r data diweddaraf.

I gael mapiau manwl a thablau data, gweler Adroddiad Asesu Cydymffurfiaeth Cyfoeth Naturiol Cymru 2024