Pam mae angen Systemau Draenio Cynaliadwy arnom?
Diweddarwyd y dudalen ar: 18/08/2025
Mae systemau draenio cynaliadwy, a elwir yn gyffredin yn SuDS, yn hyrwyddo dull gwell o reoli dŵr ffo wyneb sy'n gwneud y mwyaf o'r manteision ychwanegol y gellir eu cyflawni o'u cymharu â systemau draenio traddodiadol.
Nod y dull SuDs yw dynwared draeniad naturiol, gan reoli dŵr ffo arwyneb ar yr wyneb neu'n agos ato, ac yn agos at ei ffynhonnell. Nod SuDs yw rheoli cyfaint a chyfradd dŵr ffo a darparu ystod o fuddion ychwanegol. Bydd SuDs sydd wedi'u cynllunio'n dda ac yn hawdd eu cynnal a'u cadw yn darparu ystod o fuddion pwysig i'r amgylchedd lleol, y datblygiad a'r gymuned leol.
Beth yw Corff Cymeradwyo SuDs?
Pam mae SuDs yn bwysig?
Mae'r gofyniad i ystyried SuDS ym mhob safle newydd ac ailddatblygedig yng Nghyngor Sir Caerfyrddin yn cael ei yrru gan lifogydd lleol presennol a chynyddol, llygredd cynyddol yn ein hafonydd, tirweddau naturiol gwael, bioamrywiaeth sy'n dirywio ac ansicrwydd ynghylch effaith newid hinsawdd.
Yn benodol, mae systemau pibellau traddodiadol sy'n casglu dŵr ffo o arwynebau caled wedi'u palmentu fel toeau, ffyrdd a meysydd parcio yn anghynaliadwy ac wedi cyfrannu at risg llifogydd a llygredd cynyddol trwy:
- Cynyddu'r cyfaint a'r gyfradd y mae dŵr wyneb yn cael ei ollwng i gwrs dŵr sy'n ei dderbyn ac felly cynyddu'r risg o lifogydd afonol;
- Gorlenwi yn ystod digwyddiadau glaw mwy, gyda dŵr yn methu â rhyddhau i'r system neu'n dod allan trwy dyllau archwilio a rhigolau mewn ardaloedd ar uchder is gan achosi llifogydd plymog lleol;
- Rhwystr rhannol neu lawn a achosir gan waddod, malurion neu gwymp pibellau a all yn aml fynd heb i neb sylwi arnynt nes bod glaw mawr yn achosi llifogydd mewn ardaloedd i fyny'r afon;
- Ychydig iawn o drin dŵr ffo wyneb, neu ddim o gwbl, yn enwedig o ardaloedd cerbydau, gan gludo'r holl lygryddion i'r amgylchedd naturiol;
- Mwy o ollwng dŵr ffo wyneb i garthffosydd cyfunol neu weithfeydd trin dŵr gwastraff, gan arwain at ollwng dŵr gwastraff yn fwy rheolaidd i'r amgylchedd dŵr trwy orlifoedd carthffosydd cyfunol (CSOs) neu gapasiti annigonol yn y gweithfeydd trin dŵr gwastraff.
Mae graddfa trefoli ac agwedd cymdeithas tuag at reoli dŵr wyneb yn gwaethygu problemau presennol. Felly mae'n hanfodol bod unrhyw ddatblygiad newydd yng Nghyngor Sir Caerfyrddin yn ymgorffori egwyddorion draenio cynaliadwy. Bydd hyn yn helpu i newid agweddau tuag at fyw gyda dŵr a lliniaru effeithiau trefoli a thrwy hynny atal dirywiad pellach.
Daeth y ddeddfwriaeth hon i rym ar 7fed Ionawr 2019. O ran safleoedd a datblygiadau presennol sydd â chaniatâd cynllunio neu ystyrir bod caniatâd wedi'i roi iddynt (p'un a yw'n amodol ar unrhyw amodau sy'n gysylltiedig â mater a gadwyd yn ôl ai peidio), neu safleoedd lle mae cais dilys wedi dod i law ond nid oes penderfyniad yn ei gylch erbyn 7fed Ionawr 2019, ni fydd angen i'r rheiny gyflwyno cais SuDS.
Bydd angen cael cymeradwyaeth o hyd os cafodd y caniatâd cynllunio ei roi yn amodol ar amod sy'n gysylltiedig â mater a gadwyd yn ôl ac na wneir cais am gymeradwyo'r mater a gadwyd yn ôl cyn 7fed Ionawr 2020.
Mae angen cymeradwyaeth SAB ar gyfer yr holl waith adeiladu sydd â goblygiadau draenio lle mae'r datblygiad neu'r ailddatblygiad yn fwy na phreswylfa sengl neu sy'n cynnwys adeiladu adeilad neu strwythur arall ar ddarn o dir sy'n 100m2 neu'n fwy na hynny (oni bai ei fod yn dod o dan un o'r eithriadau penodol neu'r trefniadau trawsnewidiol).
Yn y ddeddfwriaeth ar gyfer draenio cynaliadwy:
- Mae gwaith adeiladu yn golygu unrhyw beth a wneir sy'n gyfystyr â chreu adeilad neu strwythur arall, neu a wneir mewn cysylltiad â hynny neu wrth baratoi at hynny, ac
- Mae gan waith adeiladu oblygiadau draenio os bydd yr adeilad neu'r strwythur yn effeithio ar allu'r tir i amsugno dŵr glaw.
- Yn gyffredinol, diffinnir ardal adeiladu yn y rheoliadau ar gyfer draenio cynaliadwy fel adeiladu adeilad neu strwythur arall ar ddarn o dir 100 metr sgwâr neu fwy.
Nid ydym yn gyfrifol am gymeradwyo, ac o ganlyniad nid ydym yn mabwysiadu system draenio sy'n:
- Ffurfio rhan o'r rhwydwaith ffyrdd strategol
- Ffurfio rhan o'r rhwydwaith rheilffyrdd cenedlaethol
- Ffurfio rhan o harbwr
- Gwasanaethu datblygiad a ganiateir sy'n llai na 100m2
- Cael eu hadeiladu gan y bwrdd draenio mewnol o dan ei swyddogaethau yn y Ddeddf Draenio Tir 1991
Os oes gennych ddyluniad draenio ac yr hoffech gael adborth ar hyn cyn cyflwyno cais llawn, manteisiwch ar y cyfle i gyflwyno cais cyn ymgeisio am SuDS yn ffurfiol.
Rydym yn cynnig gwasanaeth cyn ymgeisio er mwyn trafod yn fanwl ofynion draenio eich safle a'r hyn y mae angen i chi ei gyflwyno gyda'ch cais.
Bydd hyn yn sicrhau bod y dyluniad SuDS arfaethedig yn addas, yn unol â'r safonau cenedlaethol, a bod y safle'n addas. Rydym yn argymell yn gryf eich bod yn defnyddio'r gwasanaeth hwn cyn i chi gyflwyno eich cais llawn, er mwyn cyfyngu ar yr oedi o ran cymeradwyo a lleihau'r gost yn yr hirdymor.
Os ydych wedi cael adborth cadarnhaol gan y SAB ynglŷn â'ch Cais Cyn Ymgeisio am SuDS, bydd angen i chi gyflwyno Cais SuDS Llawn i'w asesu a'i gymeradwyo er mwyn i'ch prosiect symud ymlaen at y cam adeiladu posibl.
Os yw eich nifer o anheddau yn hysbys, defnyddiwch Gyfrifiannell 1.
Os nad yw nifer yr anheddau’n hysbys a bod arwynebedd llawr gros yr adeiladau a/neu’r tir a grëwyd neu a newidiwyd (h.y. unrhyw beth heblaw anheddau preswyl) (m2) yn hysbys, defnyddiwch Gyfrifiannell 2.
Os nad yw nifer yr anheddau neu arwynebedd llawr gros adeiladau a/neu dir a grëwyd neu a newidiwyd yn hysbys, defnyddiwch Gyfrifiannell 3.
Sylwch y dylai'r ardal adeiladu a ddefnyddir i gyfrifo'r ffi HEFYD gynnwys ar gyfer eitemau o'r fath fel; tramwyfeydd, llwybrau, tirlunio, garejis, gweithdai, patios ac ati p'un a ellir eu hystyried yn dreiddiedig yn eu ffurf adeiledig ai peidio.
Cyfrifiannell 1
Cyfrifiannell 2
Cyfrifiannell 3
Drosi erwau i hectarau
Drosi metrau sgwâr i hectarau
Cyfeiriwch at Nodyn Cyngor Llywodraeth Cymru WG42458 - Ceisiadau SAB ar gyfer Adeiladau Amaethyddol, Gorchuddion ac Iardiau Glân
Y gofyniad lleiaf i Gais SAB fod yn ddilys yw:
- Talu'n llawn y ffi gywir ar gyfer cyflwyno cais SAB: dolen gyswllt i'r Gyfrifiannell
- Cynllun lleoliad safle, sy'n nodi ffiniau'r safle (gyda'r Gogledd wedi'i nodi)
- Cynllun yn nodi'r ardal adeiladu a'r strategaeth ddraenio
- Cynllun cynnal a chadw ffurfiol sy'n amlinellu gweithgareddau cynnal a chadw, pa mor aml y bydd y rhain yn cael eu cynnal a phwy sy'n gyfrifol am y gweithgareddau hynny
- Cyfrifiadau dŵr wyneb ar gyfer elfennau SuDS arfaethedig
- Datganiad ynghylch a yw'r cais yn ymwneud â datblygiad sy'n destun cais Asesiad Effaith Amgylcheddol (EIA) ai peidio.
A hefyd:
Os na chynigir Cynaeafu Dŵr Glaw, yna bydd angen canlyniadau prawf treiddio hefyd (rydym yn ei gwneud yn ofynnol i'r prawf gael ei gwblhau a'i gyflwyno i safonau BRE365).
Os yw'r unig opsiwn ymarferol ar gyfer y cais yn cynnwys cysylltiad arfaethedig â rhwydwaith carthffosydd presennol, yna bydd angen Caniatâd/Cytundeb mewn Egwyddor hefyd gan berchennog y garthffos.
Draenio Priffyrdd: HighwayDrainConnect@Sirgar.gov.uk
Dŵr Cymru: developer.service@dwrcymru.com
Nodwch na fydd cyflwyniad sydd heb fod yn cynnwys unrhyw rai o'r gofynion yn ddilys.
Ar ôl i'r holl wybodaeth ddod i law, er boddhad y SAB, bydd gan y SAB 7 wythnos i wneud penderfyniad ynghylch cais; fodd bynnag, os yw'r cais yn destun Asesiad Effaith Amgylcheddol bydd gan y SAB 12 wythnos i wneud penderfyniad.
Felli rydym yn argymell yn gryf eich bod yn defnyddio ein gwasanaeth cyn ymgeisio cyn i chi gyflwyno cais llawn.
Anfonwch eich Cais SuDS i SABRegistrations@Sirgar.gov.uk
Er mwyn cynyddu'r tebygolrwydd bod Cais Llawn SuDS wedi'i ddilysu'n llwyddiannus rydym yn argymell eich bod yn cyflwyno Cais Cyn Ymgeisio SuDS. Mae Proses Cyn Ymgeisio SuDS yn syml yn amlinellu mewn egwyddor sut rydych yn bwriadu rheoli'r dŵr wyneb o'ch datblygiad. Gall y tîm SAB roi adborth i chi ynglŷn â'ch cynigion draenio cyn i chi gyflwyno a thalu am Gais Llawn SuDS.
Caiff y ffioedd eu cyfrifo ar sail maint yr ardal adeiladu.
- Nid oes angen i chi wneud cais am ardaloedd adeiladu sy'n llai na 100m2 (oni bai bod y cais yn cynnwys mwy nag un breswylfa)
- Bydd angen i chi gyflwyno'r ffi briodol gyda'ch cais
- Ceir gostyngiad o 50% ar gyfer ceisiadau a gyflwynir gan gynghorau cymuned
Cyfrif Ffioedd
Drosi erwau i hectarau
Drosi metrau sgwâr i hectarau
Sylwch y dylai'r ardal adeiladu a ddefnyddir i gyfrifo'r ffi HEFYD gynnwys ar gyfer eitemau o'r fath fel; tramwyfeydd, llwybrau, tirlunio, garejis, gweithdai, patios ac ati p'un a ellir eu hystyried yn dreiddiedig yn eu ffurf adeiledig ai peidio.
Ffioedd Arolygu:
Os caiff eich cais ei gymeradwyo, fel arfer bydd o leiaf un archwiliad safle a ffi gysylltiedig o £168. Byddwch yn derbyn anfoneb am hyn ynghyd â'ch caniatâd SAB.
Os oes gennych safle mawr, neu safle lle mae'r systemau draenio yn cael eu mabwysiadu gan y SAB, yna bydd sawl archwiliad yn cael eu cyflyru. Gwneir hyn, gan ymgynghori â chi, yr ymgeisydd neu'r asiant, a chodir tâl o £168 am bob arolygiad. Bydd yr archwiliadau hyn yn sicrhau cydymffurfiaeth â'r caniatâd sydd wedi'i gymeradwyo.
Mae'r ffioedd hyn yn seiliedig ar Ddeddf Rheoli Llifogydd a Dŵr 2010, Atodlen 3, Rheoliadau Draenio Cynaliadwy (Cais am Ffioedd Cymeradwyo) (Cymru) 2018.
Bydd angen i chi ddarparu'r manylion canlynol wrth dalu - math o gais, cyfeirnod y cais neu enw a lleoliad y cais os nad oes cyfeirnod gennych eto, a'r ffi gywir.
- Ar-lein - Talu ar-lein ar yr un pryd ag y byddwch yn cyflwyno eich ffurflen gais, dyma'r ffordd fwyaf effeithlon o dalu a bydd yn osgoi unrhyw oedi wrth brosesu eich cais.
- Dros y ffôn - Rydym yn derbyn taliadau cerdyn. Os hoffech siarad ag aelod o staff o'r tîm arianwyr, ffoniwch 01267 228686 yn ystod oriau swyddfa, 9am - 5pm.
- Yn bersonol - Gallwch dalu ag arian parod, cerdyn credyd/debyd neu siec yn eich Hwb agosaf yn Rhydaman, Caerfyrddin neu Lanelli.
- Taliad BACS - anfonwch neges e-bost at SABRegistrations@sirgar.gov.uk i gael rhagor o fanylion a sefydlu taliad BACS.
Os byddwch yn dewis talu dros y ffôn, yn bersonol neu drwy BACS, ni fydd eich cais yn cael ei brosesu nes bod y taliad wedi'i gysoni a fydd yn achosi ychydig o oedi.
Beth yw'r amserlen arferol ar gyfer penderfyniad?
- Gwneir penderfyniad ar y cais dilys gan y Tîm SAB o fewn 7 wythnos
- Os yw'r datblygiad yn destun Asesiad o’r Effaith Amgylcheddol, gall gymryd 12 wythnos.
- Os na ellir gwneud y penderfyniad o fewn yr amserlen 7 neu 12 wythnos oherwydd bod angen gwybodaeth ychwanegol neu oherwydd gofynion yr ymgyngoreion, yna byddwn yn gofyn i chi gytuno ar estyniad o ran amser.
- Sylwch y gellir cymeradwyo neu wrthod ceisiadau dilys.
- Yn aml, bydd amodau ynghlwm wrth geisiadau dilys cymeradwy y mae'n rhaid eu bodloni cyn y gall y gwaith adeiladu ddechrau ar y safle.
- Nodwch fod gwaith adeiladu yn cynnwys gwaith paratoi safle ar gyfer y datblygiad cyfan.
Mae cais cymeradwy yn ddilys am 5 mlynedd.
Mae'r Corff Cymeradwyo Draenio Cynaliadwy (SAB) yn swyddogaeth statudol a ddarperir gan yr awdurdod lleol i sicrhau bod cynigion draenio ar gyfer pob datblygiad newydd lle mae'r ardal adeiladu yn 100m2 neu fwy ac sydd â goblygiadau draenio yn cael eu cynllunio a'u hadeiladu yn unol â'r safonau cenedlaethol o ran draenio cynaliadwy a gyhoeddir gan Weinidogion Cymru. Mae'n rhaid cyflwyno cais SuDS sy'n dangos cydymffurfiaeth â'r safonau SuDS statudol ar gyfer dylunio, adeiladu, gweithredu a chynnal a chadw systemau draenio dŵr wyneb ar gyfer datblygiadau newydd i'r SAB i'w gymeradwyo.
Fel rhan o'n swyddogaethau fel SAB, byddwn yn gwneud y canlynol:
- Gwerthuso a chymeradwyo ceisiadau am systemau draenio ar gyfer datblygiadau lle bo gwaith adeiladu'n effeithio ar ddraenio.
- Mabwysiadu a chynnal a chadw systemau draenio dŵr wyneb yn unol ag Adran 17 o Atodlen 3 o'r Ddeddf. Mae'n bwysig nodi y bydd y SAB ond yn ymgymryd â'i ddyletswydd i fabwysiadu systemau sydd wedi cydymffurfio â'r safonau statudol. Bydd yn rhaid i ddatblygwyr ymrwymo i gytundeb mabwysiadu cyfreithiol fel rhan o'r broses rhoi caniatâd.
- Cymeradwyo system ddraenio ar ffordd sy'n cael ei chynnal a'i chadw ag arian cyhoeddus ond ni fydd yn ei mabwysiadu. Ffyrdd sy'n cael eu cynnal a'u cadw gan arian cyhoeddus yw'r rheiny y mae Adran 41 o Ddeddf Priffyrdd 1980 yn berthnasol iddynt.
Cysylltwch â Ni:
Trwy e-bost: SABregistrations@Sirgar.gov.uk
Dros y ffôn: 01267 228828
Mae llawer iawn o wybodaeth ar gael, ac mae'r tudalennau gwe canlynol yn adnodd defnyddiol sy'n rhad ac am ddim i gael rhagor o wybodaeth am Ddraenio Cynaliadwy a'ch helpu i ddeall beth fydd angen i chi ei ystyried.
Cwestiynau Cyffredin Llywodraeth Cymru
Datganiad Asesiad o’r Effaith Amgylcheddol (EIA):
Mae Asesiad o'r Effaith Amgylcheddol yn cael ei ddefnyddio i asesu effeithiau arwyddocaol prosiect neu gynnig datblygu ar yr amgylchedd. Mae Asesiadau o'r Effaith Amgylcheddol yn gwneud yn siŵr bod y rhai sy'n gwneud penderfyniadau am brosiect yn ystyried yr effeithiau tebygol ar yr amgylchedd cyn gynted â phosibl ac yn anelu at osgoi, lleihau neu wrthbwyso'r effeithiau hynny. I gael rhagor o wybodaeth, ymweld â wefan Llywodraeth Deyrnas Unedig.
Asesiad Perygl Llifogydd:
Asesiad risg llifogydd yw dogfen sy'n adolygu datblygiad yn ystod y cam cynnig i'w asesu yn erbyn y risg o lifogydd, boed hynny o ddŵr daear, afon, dŵr wyneb (glaw), aber/arfordirol (llanw), neu o ffynonellau carthffosydd. I gael rhagor o wybodaeth, ymweld â wefan Llywodraeth Deyrnas Unedig.
Hierarchaeth Rhyddhau Dŵr Arwyneb:
Bydd trefniadau draenio dŵr wyneb yn dangos bod y systemau draenio dŵr wyneb arfaethedig yn cydymffurfio â Safonau SuDS Cenedlaethol. Dylid rhyddhau cymaint o'r dŵr ffo â phosibl i bob elfen hierarchaeth cyn ystyried elfen hierarchaeth is (yr elfen hierarchaeth isaf yw 5). Mae'n ofynnol ystyried dulliau casglu ac ymdreiddio o ddraenio yn y lle cyntaf.
Nodwch y canlynol:
- Hierarchaeth 2 - Os cynigir ymdreiddio, rhaid i'r datblygwr ddarparu tystiolaeth bod ymdreiddio yn hyfyw ar y safle trwy ddulliau profi derbyniol a dylunio'r system ymdreiddio yn ôl y canlyniadau a gafwyd. Bydd methu â darparu'r dystiolaeth angenrheidiol ar y cam cyflwyno yn atal eich cais rhag symud ymlaen i gam asesu technegol eich Cais SuDS
- Hierarchaeth 3 - Os cynigir rhyddhau'n rhannol neu'n llawn i gwrs dŵr presennol, rhaid i'r datblygwr ddarparu; tystiolaeth nad yw ymdreiddio yn hyfyw, Caniatâd Llifogydd angenrheidiol os oes angen a chaniatâd gan berchnogion glannau afon trydydd parti os yw cysylltiad y tu allan i ffiniau'r safle datblygu. Bydd methu â darparu'r dystiolaeth angenrheidiol ar y cam cyflwyno yn atal eich cais rhag symud ymlaen i gam asesu technegol eich Cais Llawn SuDS.
- Hierarchaeth 4 - Os cynigir rhyddhau'n rhannol neu'n llawn i garthffos dŵr wyneb sy'n bodoli eisoes, rhaid i'r datblygwr ddarparu; tystiolaeth nad yw ymdreiddio yn hyfyw, tystiolaeth nad yw rhyddhau i gwrs dŵr presennol yn ymarferol nac yn cael ei ganiatáu a thystiolaeth bod caniatâd angenrheidiol mewn egwyddor ar gael gan berchennog asedau'r garthffos dŵr wyneb presennol. Bydd methu â darparu'r dystiolaeth angenrheidiol ar y cam cyflwyno yn atal eich cais rhag symud ymlaen i gam asesu technegol eich Cais SuDS. Yn ogystal, os cynigir cysylltu'n uniongyrchol ag ased seilwaith carthffosydd dŵr wyneb presennol Priffordd Cyngor Sir Caerfyrddin, dylai'r ymgeisydd gysylltu â HighwaysDrainConnect@sirgar.gov.uk i gael cytundeb mewn egwyddor i gysylltu cyn cyflwyno ei Gais Llawn am SuDS.
- Hierarchaeth 5 - Os cynigir rhyddhau'n rhannol neu'n llawn i garthffos gyfunol sy'n bodoli eisoes, rhaid i'r datblygwr ddarparu; tystiolaeth nad yw ymdreiddio yn hyfyw, tystiolaeth nad yw rhyddhau i gwrs dŵr presennol yn ymarferol nac yn cael ei ganiatáu a thystiolaeth nad yw rhyddhau i garthffos dŵr wyneb presennol yn ymarferol nac yn cael ei ganiatáu. Bydd methu â darparu'r dystiolaeth angenrheidiol ar y cam cyflwyno yn atal eich cais rhag symud ymlaen i gam asesu technegol eich Cais Llawn SuDS.
Asesiad Ymdreiddio:
Y gyfradd ymdreiddio yw'r cyflymder y mae dŵr yn mynd i mewn i'r pridd. Fel arfer, caiff ei fesur gan ddyfnder (mewn mm) yr haen ddŵr sy'n gallu mynd i mewn i'r pridd mewn un awr. I gael rhagor o wybodaeth, ymweld â wefan Llywodraeth Deyrnas Unedig.
Bydd y ffioedd a'r wybodaeth ychwanegol canlynol yn berthnasol lle'r oedd angen mabwysiadu SuDS ar gyfer datblygiadau mwy.
Cyfeiriwch at adran 11 o'r Ffurflen Gais Llawn SuDS am arweiniad a'r canllaw canlynol - Llif Gwaith Mabwysiadu SAB
Ffioedd Arolygu:
Os caiff eich cais ei gymeradwyo, fel arfer bydd o leiaf un archwiliad safle a ffi gysylltiedig o £168. Byddwch yn derbyn anfoneb am hyn ynghyd â'ch caniatâd SAB.
Os oes gennych safle mawr, neu safle lle mae'r systemau draenio yn cael eu mabwysiadu gan y SAB, yna bydd sawl archwiliad yn cael eu cyflyru. Gwneir hyn, gan ymgynghori â chi, yr ymgeisydd neu'r asiant, a chodir tâl o £168 am bob arolygiad. Bydd yr archwiliadau hyn yn sicrhau cydymffurfiaeth â'r caniatâd sydd wedi'i gymeradwyo.
Mae'r ffioedd hyn yn seiliedig ar Ddeddf Rheoli Llifogydd a Dŵr 2010, Atodlen 3, Rheoliadau Draenio Cynaliadwy (Cais am Ffioedd Cymeradwyo) (Cymru) 2018.
Bond Dros Dro:
Gallai ceisiadau a gymeradwywyd hefyd olygu ffioedd ychwanegol neu ddarpariaeth yswiriant ar gyfer bondiau dros dro a allai fod yn ofynnol er mwyn sicrhau'r gwaith adeiladu ar gyfer y system ddraenio. Mae'r costau hyn yn amrywio yn dibynnu ar natur a maint y gwaith. Byddwch yn cael gwybod am y gofynion fel rhan o'r broses gymeradwyo ac maent yn gysylltiedig yn bennaf â datblygiadau mawr.
Mae ffioedd neu symiau bond dros dro yn seiliedig ar y gost gyfalaf amcangyfrifedig o gwblhau holl elfennau Seilwaith SuDS y datblygiad.
Symiau Cyfnewid:
Os oes gennych safle mawr, neu safle lle mae'r draenio yn cael ei fabwysiadu gan y SAB, yna bydd swm cyfnewid yn cael ei gyflyru fel rhan o'r caniatâd SAB a bydd yn rhan o Gytundeb Mabwysiadu SuDS ffurfiol ar gyfer y datblygiad. Mae'r swm yn sicrhau bod cyllid y dyfodol yn ei le ar gyfer cynnal a chadw neu gyfnewid eitemau seilwaith SuDS sy'n cael eu haddasu gan y SAB.
Mae sicrhau mecanwaith ariannu cynaliadwy ar gyfer oes datblygiad yn un o brif amcanion Corff Cymeradwyo'r SuDS (SAB). Mae gan y SAB gyfrifoldeb am reoli a chynnal asedau SuDS ar ôl iddyn nhw gael eu mabwysiadu. Felly, nod symiau cyfnewid yw sicrhau bod gan y SAB yr adnoddau i dalu am y gwaith cynnal a chadw a (lle bo hynny'n briodol) disodli'r asedau y maent wedi'u mabwysiadu. Bydd effeithiolrwydd SuDS a'r manteision amrywiol cysylltiedig yn dibynnu ar waith cynnal a chadw priodol.
Er mwyn sicrhau cysondeb ledled Cymru, mae angen defnyddio canllawiau safon y diwydiant "Symiau Cyfnewid ar gyfer Cynnal Asedau Seilwaith" a baratowyd gan y CSS (Cymdeithas y Syrfewyr Sir), i gyfrifo symiau cyfnewid ar gyfer yr holl asedau draenio sy'n cael eu mabwysiadu gan y SAB, boed hynny drwy gytundeb S38 neu gytundeb cyfreithiol pwrpasol ar gyfer oes y datblygiadau (60-120 mlynedd).
Mae cyfrifo swm cyfnewid yn cynnwys ystyried:
- Cost amcangyfrifedig cynnal a chadw rheolaidd yr ased i'w fabwysiadu e.e. bob chwe mis. Mae'r llawlyfr SuDs yn rhoi gwybodaeth ddefnyddiol am yr elfen hon.
- Cost adnewyddu neu gyfnewid yn y dyfodol (e.e. mae gan bafin treiddiedig oes dylunio o 20 mlynedd, dros oes y datblygiad, gallai hwn arwain at ei gyfnewid 3 gwaith).
- Am ba hyd y mae angen y swm. Mae'r Gymdeithas Cyfarwyddwyr Cynllunio a Thrafnidiaeth yn argymell y dylid cyfrifo symiau cyfnewid ar gyfer strwythurau i gwmpasu cyfnod o 120 mlynedd ac y dylai'r cyfnod ar gyfer eitemau eraill fod yn 60 mlynedd (yn y bôn oes y datblygiad).
- Y gyfradd llog flynyddol effeithiol a fydd yn darparu elw ar y swm a fuddsoddwyd cyn ei wario ar ôl i effeithiau chwyddiant gael eu hystyried (a elwir yn gyfradd disgownt tua 2.2%).
Argymhellir bod defnydd yn cael ei wneud o ganllawiau Cymdeithas y Syrfewyr Sir (CSS) i roi dealltwriaeth gyffredin ar gyfer datblygwyr a'r SAB.