System Rhybuddion Cynnar am Lifogydd
Materion Llifogydd Blaenorol
Mae Cyngor Sir Caerfyrddin (CCC) yn gyfrifol am dros 100 o sgriniau malurion sydd wedi'u lleoli ar gyrsiau dŵr cyffredin ar draws y sir. Hyd yn oed gyda rhaglen archwilio a chynnal a chadw ar waith sy'n defnyddio llawer o adnoddau, mae llawer o'r rhain yn cael eu blocio o bryd i'w gilydd gyda malurion a deunyddiau eraill, sy'n arwain at rwystr o ran llif, a risg o orlifo a llifogydd mewn eiddo lleol.
Er enghraifft, yn 2017 cafodd sgrin malurion Parc y Strade ei rhwystro gan arwain at lifogydd lleol. Mae tystiolaeth o nifer o ddigwyddiadau a fu bron â digwydd ar sgriniau ar draws y Sir yn ystod Storm Callum, oherwydd rhwystr. Yn ogystal ag eiddo preswyl, mae rhai o'r sgriniau'n amddiffyn y rhwydwaith ffyrdd a phriffyrdd.
Y Cynllun Lliniaru Llifogydd
Ar gyfer y cynllun hwn mae rhwydwaith telemetreg wedi'i sefydlu mewn 6 sgrin malurion allweddol o amgylch y Sir, a ddewiswyd fel asedau CSC sy'n amddiffyn nifer sylweddol o eiddo rhag llifogydd ac sydd wedi'u lleoli yn bennaf yn ein cymunedau rheoli perygl llifogydd (FRMP2) â blaenoriaeth.
Mae'r rhwydwaith yn caniatáu monitro lefelau dŵr o bell mewn ymateb i lawiad mewn amser real. Mae hyn yn galluogi rhwystrau yn y sgrin a lefelau dŵr uchel i gael eu darganfod yn gynnar a chymryd camau gweithredu, cyn iddynt ddod yn broblem sy'n arwain at lifogydd posibl.
Mae'r cynllun yn cynnwys yr elfennau canlynol:
1. Gosod 2 synhwyrydd lefel dŵr ym mhob un o'r 6 sgrin, un i fyny'r afon ac un i lawr yr afon o'r sgrin. Yn ogystal â chaniatáu i ddyfnder dŵr drwy'r sgrin gael ei fonitro, mae hyn yn caniatáu i wahaniaethau yn lefel y dŵr bob ochr i'r sgrin gael eu canfod, sydd fel arfer yn arwydd o fwy o falurion neu ddyddodion graean/silt ar y sgrin a all arwain at rwystr.
2. Cofnodwr data telemetreg sydd wedi'i bweru gan fatri ym mhob lleoliad.
3. Monitro amser real o bell a ffurfweddiad rhybuddion. Gellir gosod dyfnderoedd dŵr critigol a gwahaniaethau ar bob sgrin fel "rhybuddion sbarduno" gan ganiatáu rheoli perygl llifogydd yn well.
Cynhaliwyd y broses ddylunio a gosod cynllun rhwng Ebrill 2023 a Mawrth 2024. Mae'r broses o gasglu, monitro a dadansoddi data yn parhau. Mae dyfnder dŵr critigol, gwahaniaethau a "rhybuddion sbarduno" yn cael eu datblygu.
Mantais
Mae'r cynllun newydd hwn yn darparu safon well o ddiogelwch rhag llifogydd ar gyfer tua 205 eiddo.
Mae'r rhwydwaith telemetreg yn caniatáu i swyddogion fonitro lefelau dŵr ar draws sgriniau malurion mewn amser real. Mae cynnydd cyflym mewn lefelau dŵr wrth sgrin malurion fel arfer yn arwydd o lif llifogydd trwy'r strwythur, a gall datblygu gwahaniaeth mawr rhwng lefelau dŵr i fyny'r afon ac i lawr yr afon o'r sgrin ddangos rhwystr yn y sgrin.
Bydd "rhybuddion sbarduno" yn cael eu defnyddio i glirio rhwystrau ac, yn achos llifogydd sydd ar fin digwydd, rhybuddio cymunedau, gan leihau'r perygl o lifogydd a difrod cysylltiedig.
Cyllido
Cyfanswm cost y gwaith dylunio, caledwedd, meddalwedd a gosod oedd tua £40,000. Darparodd Llywodraeth Cymru £34,000, gyda Chyngor Sir Caerfyrddin yn ariannu'r gweddill.
Materion Llifogydd Blaenorol
Mae Cyngor Sir Caerfyrddin (CCC) yn gyfrifol am dros 100 o sgriniau malurion sydd wedi'u lleoli ar gyrsiau dŵr cyffredin ar draws y sir. Hyd yn oed gyda rhaglen archwilio a chynnal a chadw ar waith sy'n defnyddio llawer o adnoddau, mae llawer o'r rhain yn cael eu blocio o bryd i'w gilydd gyda malurion a deunyddiau eraill, sy'n arwain at rwystr o ran llif, a risg o orlifo a llifogydd mewn eiddo lleol.
Er enghraifft, yn 2017 cafodd sgrin malurion Parc y Strade ei rhwystro gan arwain at lifogydd lleol. Mae tystiolaeth o nifer o ddigwyddiadau a fu bron â digwydd ar sgriniau ar draws y Sir yn ystod Storm Callum, oherwydd rhwystr. Yn ogystal ag eiddo preswyl, mae rhai o'r sgriniau'n amddiffyn y rhwydwaith ffyrdd a phriffyrdd.
Y Cynllun Lliniaru Llifogydd
Ar gyfer y cynllun hwn mae rhwydwaith telemetreg wedi'i sefydlu mewn 6 sgrin malurion allweddol o amgylch y Sir, a ddewiswyd fel asedau CSC sy'n amddiffyn nifer sylweddol o eiddo rhag llifogydd ac sydd wedi'u lleoli yn bennaf yn ein cymunedau rheoli perygl llifogydd (FRMP2) â blaenoriaeth.
Mae'r rhwydwaith yn caniatáu monitro lefelau dŵr o bell mewn ymateb i lawiad mewn amser real. Mae hyn yn galluogi rhwystrau yn y sgrin a lefelau dŵr uchel i gael eu darganfod yn gynnar a chymryd camau gweithredu, cyn iddynt ddod yn broblem sy'n arwain at lifogydd posibl.
Mae'r cynllun yn cynnwys yr elfennau canlynol:
1. Gosod 2 synhwyrydd lefel dŵr ym mhob un o'r 6 sgrin, un i fyny'r afon ac un i lawr yr afon o'r sgrin. Yn ogystal â chaniatáu i ddyfnder dŵr drwy'r sgrin gael ei fonitro, mae hyn yn caniatáu i wahaniaethau yn lefel y dŵr bob ochr i'r sgrin gael eu canfod, sydd fel arfer yn arwydd o fwy o falurion neu ddyddodion graean/silt ar y sgrin a all arwain at rwystr.
2. Cofnodwr data telemetreg sydd wedi'i bweru gan fatri ym mhob lleoliad.
3. Monitro amser real o bell a ffurfweddiad rhybuddion. Gellir gosod dyfnderoedd dŵr critigol a gwahaniaethau ar bob sgrin fel "rhybuddion sbarduno" gan ganiatáu rheoli perygl llifogydd yn well.
Cynhaliwyd y broses ddylunio a gosod cynllun rhwng Ebrill 2023 a Mawrth 2024. Mae'r broses o gasglu, monitro a dadansoddi data yn parhau. Mae dyfnder dŵr critigol, gwahaniaethau a "rhybuddion sbarduno" yn cael eu datblygu.
Mantais
Mae'r cynllun newydd hwn yn darparu safon well o ddiogelwch rhag llifogydd ar gyfer tua 205 eiddo.
Mae'r rhwydwaith telemetreg yn caniatáu i swyddogion fonitro lefelau dŵr ar draws sgriniau malurion mewn amser real. Mae cynnydd cyflym mewn lefelau dŵr wrth sgrin malurion fel arfer yn arwydd o lif llifogydd trwy'r strwythur, a gall datblygu gwahaniaeth mawr rhwng lefelau dŵr i fyny'r afon ac i lawr yr afon o'r sgrin ddangos rhwystr yn y sgrin.
Bydd "rhybuddion sbarduno" yn cael eu defnyddio i glirio rhwystrau ac, yn achos llifogydd sydd ar fin digwydd, rhybuddio cymunedau, gan leihau'r perygl o lifogydd a difrod cysylltiedig.
Cyllido
Cyfanswm cost y gwaith dylunio, caledwedd, meddalwedd a gosod oedd tua £40,000. Darparodd Llywodraeth Cymru £34,000, gyda Chyngor Sir Caerfyrddin yn ariannu'r gweddill.
