Beth yw chwarae Rhannau Rhydd?

Mae'r cysyniad o chwarae Rhannau Rhydd yn tarddu o waith y pensaer a'r dylunydd Prydeinig Simon Nicholson, a gyflwynodd y ddamcaniaeth ym 1971. Gosododd ei bapur dylanwadol, "How Not to Cheat Children: The Theory of Loose Parts," y sylfaen ar gyfer yr ymagwedd hon at chwarae a dysgu.

Credai fod creadigrwydd a dyfeisgarwch plant yn uniongyrchol gysylltiedig ag amrywiaeth a hyblygrwydd deunyddiau yn eu hamgylchedd. Mae deunyddiau y gellir eu symud, eu cyfuno, eu hailgynllunio, eu tynnu ar wahân, a'u rhoi yn ôl at ei gilydd - yn annog mwy o ymgysylltiad creadigol.

Deunyddiau Naturiol a Bob Dydd: Gall rhannau rhydd fod yn unrhyw beth o ffyn, cerrig, a chregyn i sgrapiau ffabrig, tiwbiau cardbord, a chapiau poteli.

Pam mae chwarae Rhannau Rhydd yn bwysig?

Mae chwarae Rhannau Rhydd yn annog plant i archwilio, adeiladu a chreu gan ddefnyddio ystod eang o ddeunyddiau mewn ffordd distrwythur a dychmygus. Mae'n cefnogi:

  • Dychymyg a chreadigrwydd
  • Datrys problemau a meddwl yn feirniadol
  • Datblygiad corfforol a chydsymud
  • Chydweithio a chyfathrebu

Rhannau Rhydd Sir Gaerfyrddin

Roedd Tîm Chwarae'r Cyngor eisiau hwyluso ac annog chwarae Rhannau Rhydd mewn ysgolion ledled Sir Gaerfyrddin ac roedd angen sefydlu adnodd a oedd ar gael yn ddiogel ac ar gael am ddim.  Gan weithio mewn partneriaeth â Thîm Gwastraff y Cyngor a Cwm Environmental, datblygwyd y prosiect Rhannau Rhydd yn Eto. 

Prosiect Eto a Rhannau Rhydd

Roedd prosiect ailddefnyddio Eto eisoes wedi'i sefydlu i ymestyn oes eitemau cartref a roddwyd mewn canolfannau ailgylchu.  Y nod yw creu economi gylchol yn Sir Gaerfyrddin.  Mae eitemau sy'n cael eu rhoi ledled y sir gan breswylwyr yn cael eu gwirio, eu hatgyweirio ac weithiau'n cael eu hailgylchu'n eitemau newydd, yn cael eu gwerthu yng Nghanolfan Eto Nant-y-caws, neu mewn digwyddiadau cymunedol ledled y sir.

Mae eitemau a roddir hefyd yn cael eu gwirio am eitemau sy'n addas ar gyfer chwarae Rhannau Rhydd.  Mae'r rhain yn cael eu harchwilio i sicrhau eu bod nhw'n ddiogel, cyn eu bod ar gael mewn ardal storio bwrpasol i ysgolion.  Crëwyd system archebu syml i ysgolion gael mynediad i'r eitemau am ddim, ac yn dilyn llwyddiant treial cychwynnol, bydd y cynllun yn agor i bob ysgol gynradd ledled y Sir erbyn diwedd 2025. 

Hwb