Rheoli Maetholion mewn Cynllunio a Datblygu

Yn yr adran hon

Effaith Canllawiau Cyfoeth Naturiol Cymru ar Asesiadau Amonia

Sut mae Canllawiau Newydd NRW ar Asesiadau Amonia yn Effeithio ar Geisiadau Cynllunio

Ym mis Chwefror 2024, cyhoeddodd Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) ganllawiau wedi’u diweddaru ar allyriadau amonia i’r aer o ddatblygiadau sy’n gofyn am ganiatâd cynllunio neu drwydded amgylcheddol. Mae’r canllawiau hefyd yn berthnasol yn anuniongyrchol i feysydd dal dŵr sensitif, megis afonydd Ardaloedd Cadwraeth Arbennig (ACA), lle mae amonia yn cyfrannu at fethiant ecolegol.

Mae amonia yn nwy adweithiol iawn, ac mae dros 90% o allyriadau’r DU yn dod o amaethyddiaeth. Gall deithio pellteroedd hir ac achosi llygredd aer, difrod i gynefinoedd, ac effeithiau ar iechyd dynol ymhell o’r ffynhonnell. Mewn dŵr, gall amonia o ffynonellau fel Gweithfeydd Trin Dŵr Gwastraff (GTDG) achosi niwed ecolegol, yn enwedig mewn afonydd sy’n sensitif i faetholion.

Allyriadau Amonia i’r Aer (Effaith ar Ansawdd Aer)

Mae canllawiau CNC yn nodi pa fathau o ddatblygiadau allai ollwng amonia i’r aer ac felly fod angen asesiad. Mae’r rhain yn cynnwys:

  • Datblygiadau amaethyddol sy’n cynnwys cynnydd mewn nifer y da byw, treulio anaerobig, neu wasgaru slyri neu dail
  • Gweithgareddau masnachol neu ddiwydiannol sy’n gofyn am drwydded gydag isafswm amonia

Os disgwylir i’ch datblygiad ollwng amonia, rhaid i chi yn gyntaf gwblhau asesiad sgrinio gan ddefnyddio’r offeryn SCAIL Agriculture. Os bydd yr asesiad yn dangos cyfraniad proses sy’n fwy na 1% o’r lefel neu lwyth beirniadol mewn safle dynodedig, bydd angen cynnal asesiad manwl gan ddefnyddio modelu gwasgaru atmosfferig.

I asesu crynodiadau amonia cefndirol, rhaid i chi ymgynghori â’r Air Pollution Information System (APIS). Mae hwn yn darparu data penodol i’r safle a throthwyon beirniadol ar gyfer ACAau, ACABys a SAFau cyfagos. Bydd angen asesiad manwl os yw lefelau cefndirol yn agos at, neu’n uwch na,’r trothwyon ecolegol.

Am ofynion technegol llawn, cyfeiriwch at ganllawiau CNC ar asesiadau amonia ac ansawdd aer (Chwefror 2024).

Ymadroddion Amonia i Ddŵr (Effaith ar Wastraff a Safonau Dŵr)

Er bod canllawiau 2024 CNC yn ymwneud yn uniongyrchol ag amonia yn yr aer, mae amonia mewn dŵr gwastraff hefyd yn llygrydd a reoleiddir o dan y Gyfarwyddeb Fframwaith Dŵr a’r Rheoliadau Cynefinoedd.

Yn ACA Afonydd Cleddau yn Sir Benfro, mae rhannau o’r dalgylch wedi dangos methiannau cyson mewn safonau amonia, fel y cadarnhawyd yn asesiad cydymffurfio CNC ym mis Ionawr 2024.

Er nad oes angen niwtraliaeth faetholion ar hyn o bryd ar gyfer amonia, mae CNC yn mynd i’r afael â’r broblem trwy llymio terfynau trwydded ar gyfer GTDGau cyhoeddus mewn dalgylchoedd sy’n methu. Lle mae gan GTDG gapasiti ac yn gallu parhau i gydymffurfio â’i derfyn allyriadau amonia, gall datblygiadau sy’n cysylltu â’r GTDG hwnnw barhau o ran effaith amonia.

Cynigion sy’n Lleihau Allyriadau Amonia

Mae canllawiau CNC hefyd yn cefnogi datblygiadau sy’n ceisio lleihau llygredd amonia. Enghreifftiau’n cynnwys:

  • Gorchuddion ar storfeydd slyri neu offer gwasgaru allyriadau isel
  • Gwelliannau i reolaeth tail
  • Lleihau dwysedd da byw

Gall ymgeiswyr gynnwys y mesurau hyn yn eu hasesiad amonia i ddangos risg amgylcheddol is ac i gefnogi eu hachos cynllunio. 

Manylion Cyswllt

Os oes gennych gwestiynau am unrhyw ran o'r canllawiau hyn neu os hoffech siarad â'r tîm, cysylltwch â:

Rydyn ni yma i'ch helpu i ddeall eich cyfrifoldebau, cael mynediad at offer a chymorth, a chyflawni datblygu cynaliadwy sy'n gwarchod ein hafonydd.