Cynllun Strategol y Gymraeg Mewn Addysg

Ein gweledigaeth deng mlynedd ar gyfer cynyddu a gwella'r cynllunio darpariaeth addysg cyfrwng Cymraeg yn ein hardal

Yn ôl Cyfrifiad 2011, Sir Gâr oedd â’r nifer fwyaf o siaradwyr Cymraeg yng Nghymru. Mae ein poblogaeth ddwyieithog yn ased unigryw a gwerthfawr.

Mae gennym ddyletswydd statudol i ddarparu gwasanaethau Cymraeg ond rydyn ni hefyd yn frwd dros hyrwyddo’r Gymraeg a sicrhau fod gan ein holl drigolion y cyfle i ddysgu a defnyddio’r Gymraeg ym mhob agwedd o fywyd.

Rydyn ni’n benderfynol o sicrhau bod y Gymraeg yn parhau yn iaith fyw yng nghymunedau Sir Gâr. Er mwyn gwneud hyn, mae’n rhaid i ni gydweithio i greu mwy o gyfleoedd i blant, pobl ifanc, oedolion a theuluoedd i ddysgu a defnyddio’r Gymraeg yn yr ysgol, yn y gwaith, mewn busnesau ac mewn gweithgareddau hamdden.

Gweledigaeth hirdymor y Cyngor yn ‘Strategaeth Hybu’r Gymraeg yn Sir Gaerfyrddin’ yw: Anelu at wneud y Gymraeg yn brif iaith y sir.

Mae 5 prif nod sef-

1. Cynyddu niferoedd sy’n caffael sgiliau sylfaenol a sgiliau pellach yn y Gymraeg drwy’r system addysg a thrwy drosglwyddo iaith yn y cartref;
2. Cynyddu hyder siaradwyr Cymraeg ac felly ddefnydd y Gymraeg ym mhob agwedd o fywyd, ac annog a chefnogi sefydliadau’r sir i wneud y Gymraeg yn gynyddol yn gyfrwng naturiol eu gwasanaethau;
3. Cymryd camau pwrpasol i effeithio’n gadarnhaol ar symudiadau poblogaeth gan geisio denu’n pobl ifanc i sefydlu neu i ail-ymsefydlu yn y sir fel na gollir y cynnydd yn nifer y siaradwyr Cymraeg a enillir drwy’r drefn addysg. Yn ogystal, gwneud ymdrechion sylweddol i gymathu mewnfudwyr a sicrhau nad ydy datblygiadau cynllunio newydd yn cael effaith andwyol ar hyfywedd y Gymraeg;
4. Targedu ardaloedd daearyddol penodol o fewn y sir, naill ai am eu bod yn cynnig potensial i ddatblygu neu yn achosi pryder yn ieithyddol, i gynyddu niferoedd sy’n medru ac yn defnyddio’r Gymraeg yn yr ardaloedd hynny;
5. Marchnata a hyrwyddo’r iaith. Codi statws y Gymraeg gan gynnwys manteision dwyieithrwydd a manteision addysg ddwyieithog. A thrwy godi ymwybyddiaeth o’r manteision hyn, denu mwy o drigolion y sir i gaffael yr iaith.

Yn ôl Cyfrifiad 2011, yn Sir Gaerfyrddin y gwelwyd y pwynt canran yn disgyn fwyaf yng Nghymru, o 50.3% yn 2001 i 43.9% yn 2011, a oedd yn golygu mai llai na hanner y boblogaeth oedd yn gallu siarad Cymraeg erbyn 2011. Dyma’r tro cyntaf yn hanes y sir i’r ganran ddisgyn dan yr hanner.

Cyfrifiad 2011: Y Gymraeg yn Sir Gaerfyrddin Adroddiad gan: Dylan Phillips 15 Ionawr 2014

Elfen ddadlennol iawn o ddata’r cyfrifiad yw dosbarthiad y siaradwyr Cymraeg ar draws nifer o grwpiau oedran. O fewn siaradwyr Cymraeg Sir Gaerfyrddin yn 2011, gwelir bod canrannau uwch na’r cyfartaledd sirol o-

• blant oed ysgol (3-14 oed),
• pobl ifainc (16-24 oed) a
• phobl dros oed ymddeol (65 oed a throsodd) yn gallu siarad Cymraeg:

Siaradwyr Cymraeg Sir Gaeryrddin fesul Grŵp Oed,2011

Yn dilyn Cyfrifiad 2011 cytunodd y Cyngor llawn i sefydlu Gweithgor Tasg a Gorffen i ymchwilio i’r ffactorau a wnaeth arwain at y dirywiad ac i lunio argymhellion er mwyn ymdrin â’r sefyllfa. Ym mis Mawrth, 2014 cyhoeddwyd Adroddiad ‘Y Gymraeg yn Sir Gâr’ gan Weithgor y Cyfrifiad. Cyflwynwyd argymhellion ar gyfer y meysydd canlynol-

• Cynllunio
• Addysg
• Iaith ac Economi
• Gweithleoedd cyfrwng Cymraeg a gweinyddiaeth y Cyngor
• Effaith sefydliadau sy’n gweithio er budd y Gymraeg megis y Mentrau Iaith
• Cyfleoedd i ddefnyddio’r Gymraeg yng nghymunedau’r sir
• Trosglwyddiad Iaith yn y teulu
• Marchnata’r Iaith

O ran y sector Addysg a Phlant roedd 25 o argymhellion a gymeradwywyd gan y Cyngor Sir- isod mae rhai o’r prif argymhellion. Gellir darllen y rhestr lawn yn Atodiad 1 ar ddiwedd y ddogfen.

Targedau:

Mae Llywodraeth Cymru wedi gosod Sir Gaerfyrddin yn y categori mwyaf heriol gyda’r nod o sicrhau cynnydd o 10-14%+ yn y plant Blwyddyn 1 sy’n cael eu haddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg yn ystod oes y strategaeth.

Canran Blwyddyn 1 mewn addysg cyfrwng Cymraeg

Yn Ebrill 2021, roedd 60% (1163 o’n dysgwyr) Blwyddyn 1 yn derbyn addysg cyfrwng Cymraeg. Mae hyn yn gynnydd o 5% ers dechrau’r Cynllun Strategol presennol.

Yn ôl data Llywodraeth Cymru- Cyfanswm y disgyblion a nifer y disgyblion a addysgir Cymraeg fel iaith gyntaf yn ôl grŵp blwyddyn ac awdurdod lleol, 2012 i 2021 mae 56.89% (14,442) o ddysgwyr Sir Gaerfyrddin yn cael eu haddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg. Yn 2017 y canran oedd 50.81% (13,694); gwelwyd cynnydd o 6.08% neu 748 o ddysgwyr yn dilyn y trywydd cyfrwng Cymraeg.

Yn seiliedig ar garfan gyfartalog o 1,964 o ddisgyblion ym Mlwyddyn 1, mae cynnydd o 10%-14% o Flwyddyn 1 mewn addysg cyfrwng Cymraeg yn golygu rhwng 196 a 275 o ddisgyblion ychwanegol. Hyderwn y bydd ein gweledigaeth ar gyfer addysg drochi ac ail-ddynodi ysgolion yn sicrhau ein bod yn rhagori'n gyfforddus ar y canrannau a'r niferoedd absoliwt hyn.

Erbyn mis Medi 2032, dyhead uchelgeisiol Cyngor Sir Gaerfyrddin yw y bydd 75% o’r holl ddisgyblion Blwyddyn 1 yn mynychu addysg cyfrwng Cymraeg. Bydd sicrhau sylfaen gadarn o ran addysg Gymraeg yn cynyddu dewis y dysgwyr a rhoi’r hyder iddynt i ddilyn llwybr addysg cwbl ddwyieithog ac yna ymlaen i gyflogaeth ac i’r gymuded ehangach.

Deilliant 1 - Mwy o blant meithrin/ tair oed yn cael eu haddysg drwy gyfrwng y Gymraeg

Ble rydym ni nawr?

O ran darpariaeth ar gyfer plant meithrin/tair oed rydyn ni mewn sefyllfa gadarn a’n bwriad yw adeiladu ar y cynnydd sydd eisoes wedi ei gyflawni.

• Ar hyn o bryd, cyflwynir Addysg y Blynyddoedd Cynnar yn Sir Gaerfyrddin drwy gymysgedd o leoliadau a gynhelir gan yr awdurdod lleol, a lleoliadau nas cynhelir a ddarperir gan sefydliadau preifat neu ddielw. Y bwriad yw parhau i gynyddu darpariaeth blynyddoedd cynnar cyfrwng Cymraeg ar draws y sir. Yn ystod oes y Cynllun blaenorol rydyn ni wedi gweld cynnydd yn y nifer o leoedd cyfrwng Cymraeg sydd ar gael o ran gofal cyn-ysgol a darpariaeth addysg.
• Yn 2019/20 fe wnaeth 93.1% o’n dysgwyr drosglwyddo o Gylchoedd Meithrin i ysgolion cyfrwng Cymraeg, sy’n gynnydd cyson ers 2015/16 (87.3%). (Gweler deilliant 3 am ddadansoddiad manylach).

Er mwyn sicrhau dewis i rieni, a chynnig cyfle cyfartal, caiff lleoedd eu hariannu o fewn darpariaethau mudiadau gwirfoddol a phreifat, megis Mudiad Meithrin, Cylch Ti a Fi neu Gymdeithas Darparwyr Cyn-ysgol Cymru, yn unol â chanllawiau'r Awdurdod Lleol.

Mae'r awdurdod yn cefnogi 31 o leoliadau nas cynhelir. Mae tua 100 o leoliadau eraill nas cynhelir yn y Sir sy'n cynnig gofal plant ond nid yw'r rhain wedi'u cymeradwyo i ddarparu addysg. Mae Gwasanaeth Gwybodaeth i Deuluoedd Sir Gaerfyrddin yn cynnig gwasanaeth gwybodaeth i bob darparwr gofal plant yn ogystal â rhieni.

Mae'r Awdurdod Lleol yn gweithio gyda darparwyr cyn-ysgol a gofal plant i gynyddu nifer y dysgwyr sy'n dewis addysg cyfrwng Cymraeg, drwy hyrwyddo manteision dwyieithrwydd. Drwy'r llyfryn 'Gwybodaeth i Rieni', hysbysir rhieni pa ysgolion a lleoliadau sy'n cynnig darpariaeth cyfrwng Cymraeg y Cyfnod Sylfaen.

Hefyd, datblygwyd pamffledi defnyddiol fel ‘Cymraeg gyda'ch Plant- rhowch gynnig arni!’ yn ogystal â ‘Gwaith Cartref Cymraeg- dim problem’, gan hefyd gyfeirio rhieni a gofalwyr at glipiau ffilm yr awdurdod ac adnoddau ar-lein Llywodraeth Cymru.

Niferoedd Lleoliadau a Chylchoedd Meithrin

*Dalier Sylw: Mae newid oedrannau ysgolion wedi dylanwadu ar y niferoedd sy’n mynychu’r cylchoedd meithrin, felly hefyd tyfiant y sector breifat o fewn y Sir.

Darparwyr Gofal Plant Cyfrwng Cymraeg

Nifer y disgyblion oed meithrin Cymraeg iaith gyntaf, 2012 i 2021

Canran y disgyblion oed meithrin Cymraeg iaith gyntaf, 2012 i 2021

Canran y plant dosbarth meithrin/plant 3 oed sy'n derbyn eu haddysg drwy gyfrwng y Gymraeg yw 57.54% (2020). Sir Gâr sydd â‘r nifer uchaf o ddysgwyr oed Meithrin sy’n cael eu haddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg. Mae gan bob dalgylch yn Sir Gaerfyrddin fynediad i addysg cyfrwng Cymraeg.

Ar hyn o bryd mae rhaglen Dechrau'n Deg yn Sir Gaerfyrddin, yn cynnig gwasanaethau ymyrraeth gynnar a dargedir i deuluoedd â phlant 0-3 oed. O achos natur y rhaglen fel un sydd wedi'i thargedu, cedwir yn llym at y rheol cod post cymwys. Fe'i sefydlwyd yn 2007, a chlustnodwyd wyth o gymunedau yn wreiddiol gan ddefnyddio'r nifer sy'n manteisio ar brydau ysgol am ddim a dangosyddion tlodi eraill fel tystiolaeth o fannau o amddifadedd, sef: Bigyn, y Betws, Carwe, Felin-foel, Penrhos, Llwynhendy a Pharc Waun Dew. Yn 2012/13 cyhoeddodd Llywodraeth Cymru y byddai'r gwasanaeth yn ehangu a chlustnododd Sir Gaerfyrddin 9 cymuned newydd arall a fyddai'n elwa ar wasanaethau cymorth dwys Dechrau'n Deg, sef: Dafen (Llanelli), Pantyffynon, y Garnant, Glanaman (Rhydaman), Gogledd Tref Caerfyrddin, y Pwll (Llanelli), Trimsaran (Cydweli), Porth Tywyn, a Phen-bre. Caiff gwasanaethau eu darparu o dan bedwar maes gwasanaeth, sef ymweliadau iechyd dwys ar sail anghenion, lleoedd gofal plant a ariennir ar gyfer plant 2-3 oed, gweithgareddau iaith yn y blynyddoedd cynnar ac ystod o raglenni rhianta, sy'n cynnig cymorth ar reoli ymddygiad a rhianta cadarnhaol.

Mae darparu gofal plant o ansawdd da i blant 2-3 oed yn ganolog i'r rhaglen a chan ei bod yn canolbwyntio ar blant sy'n byw mewn cymunedau dan anfantais, ei nod yw cynnig cyfleoedd ysgogol i wella eu deilliannau yn y tymor hir wrth baratoi at yr ysgol.

Deilliant 2 - Mwy o blant dosbarth derbyn/pump oed yn cael eu haddysg drwy gyfrwng y Gymraeg

Ble rydym ni nawr?

O ran darpariaeth ar gyfer plant derbyn/5 oed rydyn ni mewn sefyllfa gadarn a’n bwriad yw adeiladu ar y cynnydd sydd eisoes wedi ei gyflawni ar draws y sir. Canran a nifer y plant dosbarth derbyn/plant pum mlwydd oed sy'n derbyn eu haddysg drwy gyfrwng y Gymraeg (2021)- 62.5%. Sir Gâr yw’r awdurdod lleol sydd a’r nifer uchaf o ddysgwyr Derbyn sy’n cael eu haddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg.

Y Sefyllfa Bresennol

Ysgolion Cynradd - natur ieithyddol

1. Cyfrwng Cymraeg: Cymraeg yw iaith busnes dydd i ddydd yr ysgol. Defnyddir y Gymraeg fel iaith cyfathrebu â'r disgyblion ac ar gyfer gweinyddiaeth yr ysgol. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni yn y ddwy iaith.
2. Dwy ffrwd: Defnyddir y Gymraeg a’r Saesneg yng ngwaith beunyddiol yr ysgol. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni yn y ddwy iaith.
3. Drawsnewidiol: Cymraeg yw iaith busnes dydd i ddydd yr ysgol. Rhoddir blaenoriaeth uchel i greu naws Gymreig. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni yn y ddwy iaith.
4. Saesneg gyda Chymraeg arwyddocaol: Cyd-destun ieithyddol yr ysgol sy'n pennu iaith neu ieithoedd yr ysgol o ddydd i ddydd. Defnyddir y ddwy iaith fel ieithoedd cyfathrebu â'r disgyblion, rhieni ac ar gyfer gweinyddiaeth yr ysgol.
5. Cyfrwng Saesneg: Saesneg yw iaith busnes dydd i ddydd yr ysgol, ond defnyddir peth Cymraeg hefyd fel iaith cyfathrebu â’r disgyblion. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni naill ai yn Saesneg neu yn y ddwy iaith.

Rydyn ni wedi sicrhau cynnydd yn y nifer o leoedd cyfrwng Cymraeg sydd ar gael o ran darpariaeth addysg. Mae hynny wedi digwydd wrth i ni weithio gyda Llywodraethwyr a chymunedau ysgolion i’w symud ar hyd y continwwm ieithyddol gan newid categori iaith ysgolion drwy ymgynghoriadau cyhoeddus. Yn ystod cyfnod Cynllun 2017-2022 fe newidiwyd categorïau iaith 7 o ysgolion cynradd gan greu o gwmpas 210 o leoedd newydd cyfrwng Cymraeg ar gyfer y Derbyn.

Canran y disgyblion Derbyn Cymraeg iaith gyntaf, 2012 i 2021

Gweledigaeth Sir Gaerfyrddin yw symud pob ysgol ar hyd y continwwm iaith ac ymgorffori dull trochi yn y Cyfnod Sylfaen dros amser gan gynyddu cyfleoedd i bob dysgwr ar draws y sir o bob cefndir ieithyddol gael mynediad i addysg cyfrwng Cymraeg.

Bydd newidiadau arfaethedig i ddynodiadau ysgolion yn ôl eu darpariaeth Gymraeg yn cael effaith gadarnhaol iawn ar ddarpariaeth Gymraeg a dwyieithog yn y sir. Bydd gweithio o fewn amserlen o 7-10 mlynedd yn sicrhau nad yw’r un ysgol yn sefyll yn ei hunfan. Fodd bynnag, mae hyn hefyd yn amlygu'r angen enfawr am hyfforddiant iaith dwys i'r holl staff ar draws pob cyfnod allweddol yn ogystal â hyfforddiant sgiliau iaith pwnc yn y sector uwchradd yn arbennig.

Mae swyddogion wedi dechrau gweithredu hyfforddiant yn y sector Cynradd ac Uwchradd ac mae cynllun strategol ar waith o ran targedu ysgolion penodol wrth symud ar hyd y continwwm iaith- mae pump ohonynt wedi llwyddo i wneud hynny yn ystod 2019/2020.

Mae’r ddarpariaeth i hwyrddyfodiaid yn hollbwysig o ran cyrraedd y nodau hyn. Rydym wedi buddsoddi mewn Canolfan Iaith newydd a fydd yn darparu gwersi i hwyrddyfodiaid o'r sector Cynradd ac Uwchradd. Bydd hwn yn adeilad pwrpasol lle gall disgyblion o bob oed ddysgu Cymraeg mewn amgylchedd arloesol uwch-dechnoleg fodern.

Rydym yn gweithio'n agos gyda'r tîm Cymraeg i Oedolion ar hyfforddiant ac arweiniad ar ddysgu cyfrwng Cymraeg, addysgeg a defnydd iaith yn yr ystafell ddosbarth. Mae tiwtoriaid Athrawon Datblygu'r Gymraeg a'r tiwtoriaid Cymraeg i Oedolion wedi cydweithio i greu continwwm dysgu ar gyfer staff addysgu yn seiliedig ar iaith berthnasol yn yr ystafell ddosbarth.

Gyda daearyddiaeth mor eang o fewn y sir, bydd Microsoft Teams/Zoom a Google Classrooms hefyd yn cael eu defnyddio er mwyn cyrraedd pob disgybl. Bydd hyn yn barhad o'r gwaith a gynlluniwyd ac a wnaed yn ystod Covid-19 yn 2020/2021.

Deilliant 3 - Mwy o blant yn parhau i wella eu sgiliau Cymraeg wrth drosglwyddo o un cyfnod o'u haddysg statudol i un arall

Ble rydym ni nawr?

Gweledigaeth Awdurdod Addysg Sir Gaerfyrddin yw bod pob disgybl yn parhau i wella ei sgiliau iaith wrth drosglwyddo o un cyfnod o'i addysg statudol i un arall.

Yn 2019/20 fe wnaeth 93.1% o’n dysgwyr drosglwyddo o Gylchoedd Meithrin i ysgolion cyfrwng Cymraeg.

*Blwyddyn gyntaf COVID - cylchoedd meithrin ar gau am dros dymor ysgol gyfan (Mawrth 2020 tan Fedi 2020) yn ystod y cyfnod clo cyntaf, collwyd data unrhyw blant byddai wedi cychwyn yn y cylchoedd unrhyw bryd yn ystod y cyfnod.

Mae ffigyrau trosglwyddo o un cyfnod allweddol i’r cam nesaf yn ystod blynyddoedd blaenorol fel a ganlyn:

O ran y disgyblion sy'n trosglwyddo o CA2 (PLASC 2019) i CA3 (PLASC 2020) fe wnaeth 931 o’r garfan neu 81.5% drosglwyddo i addysg uwchradd cyfrwng Cymraeg. Dengys y ffigyrau bod angen sylw penodol ar y niferoedd sy’n trosglwyddo i addysg Gymraeg rhwng y cynradd a’r uwchradd. Dengys hyn a’r tabl felly fod angen canolbwyntio’n benodol ar drosglwyddo cynradd i’r uwchradd.

Ein disgwyliad yw y bydd dysgwyr sydd wedi dilyn y rhaglen Cymraeg iaith gyntaf yn yr ysgol gynradd yn parhau â'r rhaglen hon wrth drosglwyddo i'r cyfnod uwchradd. Mae angen atgyfnerthu’r neges yma gyda disgyblion a rhieni, a thrwy gynyddu nifer yr ysgolion sy’n cynnig ffrydiau Cymraeg ac ystod o bynciau Cymraeg yng Nghyfnod Allweddol 3.

Ein disgwyliad yw y bydd pob disgybl sydd wedi mynychu ysgol gynradd ac yn trosglwyddo i ysgolion uwchradd a ddiffinnir fel rhai dwyieithog, yn astudio o leiaf 3 (i ddechrau) maes cwricwlaidd drwy gyfrwng y Gymraeg yng Nghyfnod Allweddol 3 er mwyn ymgorffori a datblygu eu cymhwysedd ieithyddol ymhellach.

Deilliant 4 - Mwy o ddysgwyr yn astudio ar gyfer cymwysterau Cymraeg (fel pwnc) a phynciau drwy gyfrwng y Gymraeg

Ble rydym ni nawr? 

Canran y dysgwyr sy’n astudio yn y Gymraeg fel iaith gyntaf- Blwyddyn 7-13

Nifer a chanran y dysgwyr Blwyddyn 11 sydd wedi cael eu cofrestru ar gyfer TGAU yn y Gymraeg (iaith gyntaf neu ail iaith) a'r rhai sydd heb gofrestru ar gyfer y naill a’r llall.

Nifer a chanran y cofrestriadau Cymraeg Safon Uwch/Uwch Gyfrannol iaith gyntaf ac ail iaith

Canran disgyblion yng Nghyfnodau Allweddol 3, 4 a 5 yn astudio pynciau trwy gyfrwng y Gymraeg:

2017/2018

2018/2019

O safbwynt pynciau a ddysgir trwy’r Gymraeg ar draws ystod lawn ysgolion Sir Gâr, mae’r tabl isod yn amlygu faint o bynciau a ddysgir trwy’r Gymraeg yng nghyfnodau Allweddol 3, 4 a 5 (2021-22):

KEY

Mae potensial gan bob ysgol 2B, EW ac EM i ddatblygu darpariaeth – yn enwedig yng Nghyfnodau Allweddol 4 a 5 (lle bo hynny’n berthnasol). Bydd cefnogaeth i gynyddu darpariaeth yr ysgolion yma. Byddwn yn nodi categori ysgol cyfredol a chategori newydd i anelu ati dros ddegawd y strategaeth ar gyfer pob ysgol. Bydd cyflymder ac ystod y datblygiad pynciol yn ddarostyngedig i amodau lleol, nid lleiaf hyfedredd staff a thwf yn y galw am addysg Gymraeg yn nalgylchoedd yr ysgolion. Er hynny, mae modd cynnig brasamcanion fel a ganlyn o ran nifer y pynciau y gobeithir eu datblygu:

Model Mewnbwn (cynyddu nifer y pynciau) - trosodd

Model Allbwn - Sicrhau cynnydd yn nifer y dysgwyr sy’n ennill cymwysterau cydnabyddedig:

Mae’n fwriad gennym i anelu at gynyddu nifer y dysgwyr sy’n dilyn rhan o’u cwricwlwm trwy gyfrwng y Gymraeg yn ein hysgolion EM ac EW. Wrth adeiladu ar drafodaethau blaenorol, gall hyn ddigwydd drwy sefydlu o leiaf un ffrwd CA3 yn ein hysgolion EM erbyn 2027 (Cynnydd net o 210 disgybl fel gwaelodlin). Byddai rhai ysgolion EM mewn sefyllfa erbyn 2032 i ddechrau datblygu rhai llwybrau cyfrwng Cymraeg yn CA4.
Yn ein hysgolion EW, gallwn ystyried anelu at un neu ddau ddosbarth cyfrwng Cymraeg cyfwerth yn CA3 (Cynnydd net o 273 disgybl), gyda llwybrau i CA4 ar gyfer y disgyblion hynny erbyn 2032.

Y nod mewn ysgolion 2B fyddai sicrhau fod o leiaf 40% o ddisgyblion yr ysgolion yn ymgymryd ag o leiaf 70% o’u gweithgareddau trwy gyfrwng yn Gymraeg yn CA3 erbyn 2027, gan godi’r ganran i o leiaf 60% o’r disgyblion erbyn 2032. Bydd tyfiant naturiol yn CA3 yn cael traweffaith gadarnhaol ar y niferoedd fydd yn astudio pynciau trwy’r Gymraeg yn CA4 yn ystod oes y strategaeth yn yr ysgolion yma.

Mae ein Partneriaeth Addysg Gymraeg (PAG) wedi esblygu fel partneriaeth rymus, yn bennaf rhwng ein hysgolion categori 1 a 2A ôl-16. Mae'r bartneriaeth yn cynnig dwsin o gyrsiau ym mlwyddyn 12 a dwsin ym mlwyddyn 13 (2022/23) drwy fodel cydweithredu arloesol, sy'n seiliedig ar ddarparu dysgu cyfunol, sydd wedi profi’n fodel llwyddiannus dros ben.

Mae ystod y pynciau yn cynnwys:

*Bu trafodaethau hefyd o ran Mathemateg Ychwanegol Uwch Gyfrannol a Chwaraeon BTEC

Maint cyfartalog dosbarth yw 14, gydag amrediad rhwng 1 a 39. Mae cyfuno dosbarthiadau ar draws dwy neu dair ysgol yn sicrhau fod mas critigol o fyfyrwyr ar gael er cynnal y pynciau. Heb y cydweithredu, buasai 9 pwnc gyda 5 neu lai o fyfyrwyr ym mlwyddyn 12 ac 11 pwnc gyda llai na 5 myfyriwr yn mlwyddyn 13 mewn perygl o beidio rhedeg ar draws y 3 ysgol:

Cynigia hyn gryn dipyn o lwybrau dysgu fuasai’n anghynaladwy heb y bartneriaeth. Y nod felly yw ceisio cynnig cymaint o ddewis â phosibl i fyfyrwyr, ond gwneud hyn mewn modd ariannol hyfyw a chynaliadwy.

O ran cyfanswm y myfyrwyr sy’n ymelwa o’r bartneriaeth, mae’r tabl isod yn dangos sefyllfa iach:

O safbwynt gweinyddu’r bartneriaeth mae un neu fwy o ysgolion yn arwain ar bwnc arbennig, gan gynnig eu staff yn ôl y galw. Cynigia rhwydwaith 14-19 y Sir gyllid i gefnogi’r bartneriaeth, a daw llif arian drwy arian y pen Llywodraeth Cymru, dyrchafiad ar gyfer yr iaith Gymraeg a dyraniadau penodol o ymron £92,000 a ddyfernir yn lleol wrth frigdorri’r grant ôl-16, er ysgogi cydweithio ar draws darparwyr.

Mae Sir Gaerfyrddin yn gweithio ochr yn ochr â Cheredigion a Phowys wrth gynnig prosiect E-sgol. Mae E-sgol yn defnyddio technoleg mewn ffordd arloesol sy'n gwneud gwahaniaeth gwirioneddol i fyfyrwyr mewn ardaloedd gwledig drwy gynyddu'r pynciau sydd ar gael iddynt ac ehangu eu hopsiynau gyrfa ar ôl ysgol. Mae yna 1 pwnc (Troseddeg) yn rhedeg ar hyn o bryd a dyfernir fod y rhif isel yn ganlyniad i’r ffaith fod PAG mor llwyddiannus, gyda rhywfaint o heriau wedyn o safbwynt harmoneiddio amserlenni ysgolion eraill y tu fas i’r PAG. Yn ddibynnol ar sut fydd E-sgol yn datblygu, erys potensial i ymestyn yr arlwy i’r ystod oedran 14-16. Petai hyn yn bosibl, mae’n cynnig cyfleoedd i ymestyn llwybrau dysgu cyfrwng Cymraeg ar draws rhagor o ysgolion uwchradd y Sir. Gallwn frasamcan y byddai 3-5 pwnc E-sgol ychwanegol yn rhedeg yn ein hysgolion erbyn 2027 a 8-10 erbyn 2032.

Deilliant 5 - Mwy o gyfleoedd i ddysgwyr ddefnyddio'r Gymraeg mewn cyd-destunau gwahanol yn yr ysgol

Ble rydym ni nawr?

Mae'r Awdurdod Lleol wedi ymrwymo i ddarparu gwasanaeth dwyieithog i ddysgwyr Sir Gaerfyrddin. Mae ein gweledigaeth fel a ganlyn:- 'Byddwn yn gweithio gyda'n partneriaid i sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc yn cael cyfle i gyflawni ei botensial mewn amgylchedd dwyieithog sy'n parchu ac yn gwerthfawrogi pob diwylliant a thraddodiad.’

Mae datblygu defnydd anffurfiol o’r Gymraeg yn flaenoriaeth i’r Cyngor Sir fel y nodir yn ‘Strategaeth Hybu’r Gymraeg yn Sir Gaerfyrddin’ gyda’r bwriad o ‘Anelu at wneud y Gymraeg yn brif iaith y sir.’ Mae’n dra amlwg fod gan addysg ran greiddiol i’w chwarae wrth hybu’r nod y Strategaeth Hybu ac mae Rheolwr Iaith Gymraeg yr Adran Addysg a Phlant yn ddolen bwysig gyda’r Fforwm Iaith Sirol wrth sicrhau fod gweithredu’r CSGA yn alino gyda’r Strategaeth Hybu ac yn ei chefnogi.

Mae nod penodol yn y strategaeth 5 mlynedd sef ‘Cynyddu hyder siaradwyr Cymraeg ac felly defnydd y Gymraeg ym mhob agwedd o fywyd, ac annog a chefnogi sefydliadau’r sir i wneud y Gymraeg yn gynyddol yn gyfrwng naturiol eu gwasanaethau’.

Mae ein hamcanion ar gyfer 5 mlynedd cyntaf y Cynllun hwn yn mynd i’r afael â’r her o sicrhau ystod o gyfleoedd i ddysgwyr ddefnyddio'r Gymraeg mewn cyd-destunau gwahanol yn yr ysgol a thu allan i’r ysgol.

O ran natur ieithyddol ysgolion Sir Gaerfyrddin mae nifer uchel ohonynt yn gweithredu’n ddwyieithog yn barod.

Ysgolion Sir Gaerfyrddin (pob sector)

1. Cyfrwng Cymraeg: Cymraeg yw iaith busnes dydd i ddydd yr ysgol. Defnyddir y Gymraeg fel iaith cyfathrebu â'r disgyblion ac ar gyfer gweinyddiaeth yr ysgol. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni yn y ddwy iaith.
2. Dwy ffrwd: Defnyddir y Gymraeg a’r Saesneg yng ngwaith beunyddiol yr ysgol. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni yn y ddwy iaith.
3. Trosiannol: Cymraeg yw iaith busnes dydd i ddydd yr ysgol. Rhoddir blaenoriaeth uchel i greu naws Gymreig. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni yn y ddwy iaith.
4. Dwyieithog Math A: Addysgir o leiaf 80% o'r pynciau ar wahân i'r Gymraeg a'r Saesneg yn unig drwy gyfrwng y Gymraeg i bob disgybl. Addysgir un neu ddau o bynciau i rai disgyblion yn Saesneg neu yn y ddwy iaith.
5. Dwyieithog Math B: Addysgir o leiaf 80% o’r pynciau (ac eithrio’r Gymraeg a’r Saesneg) drwy gyfrwng y Gymraeg ond hefyd cânt eu haddysgu drwy gyfrwng y Saesneg.
6. Saesneg gyda Chymraeg arwyddocaol: Cyd-destun ieithyddol yr ysgol sy'n pennu iaith neu ieithoedd yr ysgol o ddydd i ddydd. Defnyddir y ddwy iaith fel ieithoedd cyfathrebu â'r disgyblion, rhieni ac ar gyfer gweinyddiaeth yr ysgol.
7. Cyfrwng Saesneg: Saesneg yw iaith busnes dydd i ddydd yr ysgol, ond defnyddir peth Cymraeg hefyd fel iaith cyfathrebu â’r disgyblion. Mae'r ysgol yn cyfathrebu â rhieni naill ai yn Saesneg neu yn y ddwy iaith.
8. Amherthnasol (Ysgolion Meithrin ac Arbennig)

Mae Siarter Gymraeg wedi bod yn weithredol yn Sir Gaerfyrddin ym mhob ysgol gynradd ers lansio 'Codi Caerau' yn 2016 fel siarter Cymraeg 1af ac Ail Iaith. Mae'r Siarter Iaith yn pwysleisio manteision cryfhau meddu’r Gymraeg drwy ddefnyddio ac ymarfer yr iaith mewn sefyllfaoedd cymdeithasol.

Rydym wedi treialu y Siarter Iaith Uwchradd mewn 2 ysgol a'n bwriad yw cyflwyno hyn ar draws pob Ysgol Uwchradd. Rhoddir adroddiadau llawn wrth i ysgolion weithio tuag at ennill eu gwobrau Efydd, Arian ac Aur. Rydym yn gweithio mewn cydweithrediad â'n cydweithwyr Partneriaeth i gynllunio a rhannu adnoddau.

O ran y Siarter cynradd rydyn wedi sicrhau’r canlynol (2022) –

Ar hyn o bryd, mae nifer helaeth o gyfleoedd i ddysgwyr ddefnyddio'r Gymraeg mewn cyd-destunau gwahanol yn yr ysgol, gan gynnwys:

• Gweithgareddau’r Urdd,
• Clybiau ar ôl ysgol cyfrwng Cymraeg drwy weithio gyda’r Mentrau Iaith,
• Gweithdai radio
• Ffilmio syniadau am wersi i hyrwyddo’r celfyddydau mynegiannol i gyd fynd gyda’r gwaith ym mhecyn Sir Gâr
• Sachau Siarter Iaith ar gyfer diwrnod dilysu
• Creu phecyn rhythm a dawns - hyrwyddo y celfyddydau mynegiannol-drama cerddoriaeth, celf ,dawns i gyd fynd gyda chwedlau’r sir a hanes lleol a’u ffilmio
• Gemau ee, Cymru ar fap x 66 i gyd fynd gyda adnoddau’r tîm datblygu’r Gymraeg
• Cydweithio ar becyn o syniadau a gweithgareddau gyda chwmni Sgiliau- ar gyfer Iaith gyntaf ond yn bennaf ail iaith yn gyflwyno patrymau ieithyddol i gyd fynd â sgiliau chwaraeon
• Sgriptio a pherfformio monologau addas i ddisgyblion ail iaith ar gyfer Pecyn Sir Gâr
• Cefnogi gemau geiriol yn yr ardal allanol CS
• Gemau bwrdd amser chwarae gwlyb fel y gallwn baratoi cyfarwyddiadau Cymraeg ar Screen Castify ( ail iaith).
• Sesiynau rhithiol gyda darparwyr amryw allanol

Deilliant 6 Cynnydd yn y ddarpariaeth addysg cyfrwng Cymraeg i ddisgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol (“ADY”) (yn unol â'r dyletswyddau a bennir gan y Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a'r Tribiwnlys Addysg (Cymru) 2018)

Ble rydym ni nawr?

Mae ein gweledigaeth fel a ganlyn:- 'Byddwn yn gweithio gyda'n partneriaid i sicrhau bod pob plentyn a pherson ifanc yn cael cyfle i gyflawni ei botensial mewn amgylchedd dwyieithog sy'n parchu ac yn gwerthfawrogi pob diwylliant a thraddodiad.'

Fe gyflwynwyd y Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol a’r Tribiwnlys Addysg (Cymru) 2018 (ALNET) ym mis Ionawr 2018 sy’n ei gwneud yn ofynnol i Awdurdodau Lleol i gadw’r trefniadau ar gyfer cefnogi dysgwyr rhwng 0 a 25 oed gydag Anghenion Dysgu Ychwanegol o dan adolygiad ac ystyried a yw’r trefniadau hyn yn ddigonol. Mae’n cynnwys gofyniad statudol i gymryd camau rhesymol i greu system o gefnogaeth cyfrwng Cymraeg a dwyieithog i ddysgwyr gydag ADY.

Rydyn yn ymrwymedig i gynhwysiant ac yn ymfalchïo yn y ffaith ein bod yn gallu darparu gwasanaethau dwyieithog i’n dysgwyr sydd ag anghenion dysgu ychwanegol.

Bwriad yr Adran Gynhwysiant yw parhau i ddarparu gwasanaethau a darpariaethau o ansawdd uchel yn ddwyieithog er mwyn bodloni anghenion teuluoedd a phobl ifanc h.y. os mai'r dewis yw i wasanaethau a darpariaethau gael eu darparu drwy gyfrwng y Gymraeg, mae gan yr adran y gallu i gyflawni hyn i safon uchel.

Nodau Strategol:

• Sicrhau bod darpariaeth gyflawn ar gael i bob dysgwr ag ADY ym mhob lleoliad a gwasanaeth.
• Sicrhau, drwy drefniadau partneriaeth effeithiol, bod angen y dysgwr am ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg ar lefel ranbarthol a lleol yn cael ei ddiwallu.
• Sicrhau bod pob dysgwr ag ADY yn gallu cael mynediad i ddarpariaeth yn eu dewis iaith, wrth gefnogi eu taith tuag at ddwyieithrwydd.
• Parhau i ddatblygu system ddwyieithog i ymateb i'r agenda diwygio ADY
• Gweithio gyda'n Tîm Cymorth Ymddygiad ac Ysgolion/Unedau Arbennig i ddatblygu darpariaeth ddwyieithog ymhellach.
• Datblygu sgiliau ein Cydlynwyr Anghenion Dysgu Ychwanegol ymhellach i gefnogi dysgwyr.

Yn Sir Gâr rydym yn gallu diwallu anghenion ein dysgwyr mewn amryw o ffyrdd-

• Bydd y mwyafrif o’n dysgwyr ag anghenion dysgu ychwanegol yn cael eu cefnogi’n ein hysgolion prif ffrwd.
• Bydd yr ysgolion yn penodi staff addas i gefnogi dysgwyr unigol o fewn eu dosbarthiadau a bydd y Cydlynwyr Anghenion Ychwanegol yn sicrhau ymyrraeth briodol.
• I’r dysgwyr ag anghenion mwy dwys/cymhleth mae gennym ystod o Unedau sydd wedi eu lleoli yn ein hysgolion prif ffrwd.
• Mae gennym Uned Gyfeirio Disgyblion ac Ysgol Arbennig sef Heol Goffa.
• Bydd y Tîm Cynhwysiant yn cefnogi ysgolion ac unedau arbennig er mwyn diwallu anghenion ein dysgwyr.

Yng nghyfnod y cynllun blaenorol mae Cyngor Sir Gâr wedi:

• Cynyddu’r nifer o staff ymgynghorol sy’n gallu cefnogi drwy gyfrwng y Gymraeg.
• Sicrhau bod gennym weithlu yn gynyddol yn gallu darparu cyngor, cymorth a gwasanaethau ehangach drwy gyfrwng y Gymraeg. Hyrwyddir hyn gan gynllun
• corfforaethol i uwch-sgilio staff yr adran yn ieithyddol, ynghyd â chynllun arall i ddatblygu defnydd o’r Gymraeg o fewn yr adran.
• Galluogi rhieni i gael cymaint neu gyn lleied o fewnbwn drwy gyfrwng y Gymraeg. Mae'r ddarpariaeth, y gwasanaeth a'r cymorth ar gael yn Gymraeg ac yn Saesneg
• Darparu hyfforddiant dwyieithog i holl staff perthnasol o ran y diwygiadau ADY sydd ar waith.

Y sefyllfa gyfredol

Canran o ddysgwyr ag anghenion dysgu ychwanegol (Sir gyfan)

Nifer o ddysgwyr ag anghenion dysgu ychwanegol

Nifer o ddysgwyr ag anghenion dysgu ychwanegol mewn ysgolion cyfrwng Cymraeg a Saesneg

O ran dyraniad anghenion ar draws ysgolion maent yn eithaf cytbwys o ran y nifer sydd yn y sector Gymraeg a’r sector Saesneg.

Ar gyfer hyfedredd staff yr Adran Gynhwysiant ac Adran Seicolegwyr Addysg - gweler deilliant 7.

Targedau

• Er mwyn diwallu anghenion ein dysgwyr ag anghenion ychwanegol, cynnal a datblygu ymhellach gweithlu canolog anghenion dysgu ychwanegol sy’n gallu cefnogi a gweithio yn y Gymraeg a’r Saesneg- cynnydd o nawr 7 (34%) uwch/hyfedr i 13 (63%).
• Yn yr un modd byddwn yn gweithio gyda’n Hysgolion/Unedau i gynyddu’r nifer o staff sy’n gallu cefnogi drwy gyfrwng y Gymraeg. (Gweler deilliant 7).
• Nid oes gan ein Hunedau/Ysgol Heol Goffa ddynodiad ieithyddol a byddwn yn anelu i sicrhau y bydd dysgwyr sy’n mynychu’r gwasanaethau yma yn derbyn cymorth ieithyddol priodol.The allocation of needs across schools are quite balanced in terms of the number in the Welsh and English sectors.

Deilliant 7 Cynnydd yn nifer y staff addysgu sy'n gallu addysgu Cymraeg (fel pwnc) a thrwy gyfrwng y Gymraeg

Ble rydym ni nawr?

Sut y byddwn yn gweithio gydag eraill i gyflawni ein gweledigaeth

Mae Fforwm Cymraeg mewn Addysg Sir Gâr yn cynnwys cynrychiolwyr o'r Mudiad Meithrin, yr Urdd, Mentrau Iaith, Cynghorwyr Sir sy'n gyfrifol am addysg a'r iaith Gymraeg, arweinwyr ysgolion cynradd ac uwchradd, swyddog Polisi Iaith Gymraeg, Colegau Addysg bellach yn ogystal â'r Cyfarwyddwr Addysg ac uwch-swyddogion addysg sydd â'r cyfrifoldeb am Ddwyieithrwydd a phennaeth Gwasanaeth Athrawon Datblygu'r Gymraeg.

Mae'r Fforwm yn cyfarfod yn rheolaidd lle trafodir yr holl faterion sy'n cyd-fynd â dogfen CSGA. Wrth baratoi'r cynllun, byddwn yn ymgynghori â'n partneriaid statudol a rhanddeiliaid eraill.

Yn ogystal, mae Fforwm Iaith Gymraeg y Sir, sydd yn fforwm aml-asiantaethol, yn rhan o gefnogi'r gwaith o gyflawni'r strategaeth hon.

Mae swyddogion ar draws yr adran addysg yn cael eu briffio gydag amcanion y CSGA. Rydym yn gweithio'n agos gyda swyddogion i gyflwyno'r cwricwlwm newydd i gydgordio’r CSGA gyda delfrydau agenda Dyfodol Llwyddiannus.

Cynhelir sesiynau ymgynghori a gweithdai gyda Phenaethiaid a Llywodraethwyr ar draws pob ysgol.

Bydd proses ymgynghori gorfforaethol gadarn yn sicrhau bod y strategaeth yn cael ei llywio drwy'r broses ddemocrataidd.

Atodiad 1- Adroddiad ‘Y Gymraeg yn Sir Gâr’

Atodiad 1- Adroddiad ‘Y Gymraeg yn Sir Gâr’

NOD: Cynyddu darpariaeth addysg cyfrwng Cymraeg yn Sir Gâr a sicrhau dilyniant ieithyddol o’r sector meithrin ar hyd y cyfnodau allweddol i’r sector uwchradd fel y daw pob disgybl yn rhugl ac yn hyderus yn y Gymraeg a’r Saesneg.

Addysg Cyn-Ysgol

1. Bod y Cyngor Sir yn cydweithio’n agos gyda’r Mudiad Meithrin a darparwyr preifat i sicrhau bod addysg cyn ysgol cyfrwng Cymraeg ar gael yn hwylus ym mhob rhan o Sir Gâr.

Y Sector Cynradd

1. Bod y Cyngor Sir yn paratoi cynllun gwaith ac amserlen bendant, mewn cydweithrediad â chyrff llywodraethu ysgolion, er mwyn symud pob ysgol gynradd ar hyd continwwm iaith. Bydd angen datblygu strategaethau ar gyfer yr amrywiol gategorïau ac ardaloedd daearyddol;
2. Bod y Cyngor Sir yn cydweithio’n agos gyda staff a chyrff llywodraethol ysgolion trawsnewidiol Sir Gâr (sef ysgolion cyfrwng Cymraeg ond â defnydd sylweddol o’r Saesneg) er mwyn eu troi yn ysgolion Cymraeg;
3. Bod y Cyngor Sir yn cydweithio’n agos gyda staff a chyrff llywodraethol ysgolion dwy ffrwd Sir Gâr er mwyn eu troi yn ysgolion Cymraeg;
4. Bod y Cyngor Sir yn cytuno ar yr egwyddor y dylai pob ysgol gynradd Saesneg dros gyfnod o amser gyflwyno’r cwricwlwm yn y Cyfnod Sylfaen yn bennaf drwy gyfrwng y Gymraeg fel man cychwyn gan ystyried opsiynau gwahanol ar gyfer Cyfnod Allweddol 2 (CA2);
5. Bod y Cyngor Sir yn dechrau’r broses o adnabod ysgolion cyfrwng Saesneg fyddai’n barod i gyflwyno’r Cyfnod Sylfaen drwy gyfrwng y Gymraeg yn weddol o fuan gyda’r nod yn CA2 i gynnig dewis rhwng ffrwd Gymraeg neu ffrwd ddwyieithog (25-50% cyfrwng Cymraeg);
6. Bod y Cyngor Sir yn rhoi ystyriaeth fanwl i fodel presennol canolfannau iaith/hwyrddyfodiaid Sir Gâr yn y sector cynradd ac i ddatblygu’r ddarpariaeth ar sail model Cynghorau Gwynedd a Cheredigion;
7. Bod y Cyngor Sir yn mabwysiadu Siartr Iaith Gymraeg Cyngor Gwynedd (sy’n annog plant i siarad Cymraeg yn yr ysgol ac yn gymunedol) a’i addasu at ofynion Sir Gaerfyrddin;
8. Bod y Cyngor Sir yn ailedrych a sicrhau bod ysgolion cynradd Cymraeg yn rhan o deulu ysgol uwchradd sy’n gallu darparu continwwm ieithyddol addas o’r sector cynradd ymlaen i CA3 a CA4 a chynnal gweithgareddau pontio sy’n adlewyrchu natur ieithyddol yr ysgolion cynradd sy’n eu bwydo;
9. Bod y Cyngor Sir yn cynnwys disgwyliadau o ran darpariaeth cyfrwng Cymraeg fel rhan o gytundeb gydag ysgolion, ochr yn ochr â disgwyliadau o ran disgyblaeth, cyrhaeddiad a phresenoldeb;
10. Bod y Cyngor Sir, pe gwireddir yr argymhellion uchod, yn ymwybodol o’r angen i gynllunio ar gyfer twf mewn addysg Gymraeg yn y sector uwchradd.

Ysgolion Uwchradd

1. Bod y Cyngor Sir yn disgwyl i ysgolion uwchradd adeiladu ar y sylfaen ieithyddol a osodwyd gan yr ysgolion cynradd Cymraeg drwy sicrhau bod pob disgybl yn parhau i astudio’r Gymraeg fel iaith gyntaf ac fel cyfrwng dysgu hyd at CA4;
2. Bod y Cyngor Sir yn mabwysiadu protocol dilyniant clir gyda phob ysgol gynradd ac uwchradd Gymraeg (neu ddwyieithog), gyda hyfforddiant priodol lle bo angen, er mwyn cynyddu’r nifer o ddisgyblion sy’n parhau i astudio drwy gyfrwng y Gymraeg ym mhob cyfnod allweddol:
3. Bod y Cyngor Sir yn ymchwilio i’r posibilrwydd o sefydlu cynllun ail-gyfle yn y cyfnod pontio rhwng y sector cynradd a’r uwchradd gan fabwysiadu’r Cynllun Trochi sydd wedi bod yn llwyddiannus iawn ledled Cymru;
4. Bod y Cyngor Sir yn cytuno ar amserlen a chynllun i gefnogi ysgolion 2A, 2B a 3 i symud ar hyd y continwwm iaith dros gyfnod o amser a rhoi arweiniad i sicrhau bod pob ysgol uwchradd arall yn symud ar hyd y continwwm iaith a chreu ethos sy’n annog parch tuag at y Gymraeg;
5. Bod y Cyngor Sir yn cynllunio ar gyfer twf mewn addysg cyfrwng Cymraeg yn y sector uwchradd.

Marchnata Addysg Gymraeg

1. Bod y Cyngor Sir yn cynnal ymgyrch farchnata barhaus i hyrwyddo addysg Gymraeg gan esbonio manteision bod yn ddwyieithog i rieni a disgyblion;
2. Bod y Cyngor Sir yn darparu hyfforddiant i lywodraethwyr cynradd ac uwchradd ar fanteision addysg Gymraeg a’r rhesymau addysgiadol, economaidd a chymunedol pam y dylid ehangu’r ddarpariaeth ar draws y sir.

Cyffredinol

1. Bod y Cyngor Sir yn cynnal asesiad o’r galw am addysg Gymraeg mewn ardaloedd lle ystyrir bod angen;
2. Bod y Cyngor Sir yn cydweithio gyda phob corff Llywodraethol i gynnal awdit sgiliau iaith er mwyn ystyried anghenion ieithyddol y gweithlu ar gyfer gallu symud yr ysgol ar hyd y continwwm iaith.
3. Bod y Cyngor Sir yn sicrhau cefnogaeth ac adnoddau priodol i ddatblygu ac arwain strategaeth i hyrwyddo ac ehangu addysg Gymraeg yn Sir Gâr.

NOD: I gynyddu ystod y cyfleoedd i ddefnyddio’r Gymraeg yn ein cymunedau, yn enwedig ar gyfer plant a phobl ifanc er mwyn atgyfnerthu’r iaith y tu allan i furiau’r ysgol.

Gwasanaethau Ieuenctid

1. Bod y Cyngor Sir yn cydlynu grŵp gweithredu strategol fyddai’n cynnwys ysgolion uwchradd, mudiadau ieuenctid y sir, y sector addysg bellach ac uwch a’r sector hamdden i gynllunio a chysylltu’r ddarpariaeth cyfrwng Cymraeg er mwyn sicrhau y gwneir y defnydd gorau posib o’r adnoddau sydd ar gael o fewn y Sir, i dargedu adnoddau yn ôl y gofyn ac i adnabod unrhyw fylchau yn y ddarpariaeth.
2. Bod y grŵp gweithredu strategol yn sicrhau ei fod yn datblygu cyfleoedd cymunedol cyfrwng Cymraeg a fydd yn cefnogi ac yn atgyfnerthu’r cwricwlwm addysgol.
3. Bod y Cyngor Sir yn cynyddu darpariaeth cyfrwng Cymraeg o fewn ei wasanaeth ieuenctid ac yn cefnogi staff o fewn y gwasanaeth i ddatblygu eu sgiliau i weithio trwy gyfrwng y Gymraeg.
4. Yn unol ag argymhellion y Grŵp Gorchwyl a Gorffen ar Glybiau Ieuenctid (Ionawr 2014) blaenoriaethu cynyddu darpariaeth trwy gyfrwng y Gymraeg fel rhan o’r ymagwedd strategol newydd drwy gomisiynu rhai sefydliadau sy’n darparu gwasanaeth ieuenctid agored trwy gyfrwng y Gymraeg.