Mae sylfaen dystiolaeth gref sy'n cefnogi manteision Strydoedd Ysgol i gymuned yr ysgol a phreswylwyr lleol. Mae'r manteision hyn yn cynnwys:

  • Llai o dagfeydd a cherbydau sy'n teithio drwy'r parth Strydoedd Ysgol
  • Llai o lygredd aer o gwmpas mynedfa'r ysgol gyda llai o injans yn segura
  • Manteision iechyd o fwy o gerdded, olwynio, beicio a sgwtera
  • Mwy o ddiogelwch, drwy lai o barcio anystyriol a llai o symudiadau peryglus
  • Amgylchedd tawelach, mwy diogel a glanach i bawb.

Mae defnyddio dulliau llesol o deithio (fel cerdded, olwynio, beicio neu sgwtera) i fyd i'r ysgol ac oddi yno yn cael ei gefnogi gan GIG Cymru , sy'n cydnabod manteision iechyd penodol i blant, gan gynnwys:

  • Pwysigrwydd gweithgarwch corfforol ar gyfer datblygiad meddyliol a chorfforol
  • Cyfraniad teithiau llesol i'r ysgol i anghenion gweithgarwch corfforol dyddiol a argymhellir ar gyfer plant
  • Helpu i ddatblygu synnwyr a hyder plant ar y ffyrdd yng nghwmni oedolyn cyfrifol
  • Neilltuo amser i siarad fel teulu.

Bydd hyd yn oed troi un daith yn daith lesol bob wythnos neu bythefnos yn dod â manteision i unigolion, aelodau o gymuned ysgol ac aelodau o'r gymuned leol.

Cyflwynwyd cynllun Strydoedd Ysgol am y tro cyntaf yn yr Alban yn 2015, ac ers hynny mae wedi cael ei weithredu ledled y DU, gan gynnwys yng Nghymru a Sir Gaerfyrddin.

Yn Llundain, cyflwynodd rhaglen Strydoedd Ysgol Hackney School Streets mewn nifer o ysgolion. Cafodd y cynllun ei gydnabod fel arweinydd diwydiant gan y Gwobrau Trafnidiaeth Cenedlaethol, y Gwobrau Strydoedd Iach a'r Gwobrau Dinas Gynaliadwy. Adroddwyd:

  • Mwy o gerdded a beicio
    • Roedd cynnydd o hyd at 30% yng nghyfraddau cerdded i'r ysgol
    • Roedd cynnydd o hyd at 51% yng nghyfraddau beicio i'r ysgol
  • Llai o draffig
    • Y gostyngiad cyfartalog mewn lefelau traffig y tu allan i gatiau'r ysgol oedd 68%
  • Gwell ansawdd aer
    • Roedd gostyngiad o 74% mewn ocsidiau nitrogen (NOx), PM10 a PM2.5 o allyriadau o gerbydau

Teithio Llesol i'r Ysgol - Iechyd Cyhoeddus Cymru (gig.cymru)
Hackney School Streets Toolkit for Professionals


Strydoedd Ysgol yng Nghymru

Mae cynlluniau Strydoedd Ysgol yng Nghymru yn cael eu cefnogi gan Lywodraeth Cymru. Maent yn cael eu hariannu drwy'r grant Llwybrau Diogel mewn Cymunedau, y gall awdurdodau lleol gyflwyno ceisiadau amdano bob blwyddyn ar hyn o bryd.

Bwriad cynlluniau Llwybrau Diogel mewn Cymunedau yw gwella hygyrchedd a diogelwch o fewn cymunedau, yn enwedig i ysgolion, ac maen yn cynnwys cynlluniau Strydoedd Ysgol.
Prif amcanion cynlluniau Llwybrau Diogel mewn Cymunedau yw:

  • Cynyddu lefelau teithio llesol ymhlith plant sy'n teithio i'r ysgol ac yn y gymuned ehangach
  • Gwella bywiogrwydd cymunedau
  • Gwella'r amgylchedd ar gyfer cerdded, olwynio, beicio a sgwtera o amgylch ysgolion.

Mae nifer o gynlluniau Strydoedd Ysgol ar waith yng Nghymru ar draws ystod o awdurdodau lleol. Mae cynlluniau Strydoedd Ysgol wedi cael eu gweithredu'n llwyddiannus mewn ysgolion mewn ardaloedd gwledig a threfol.

Mae gan Gyngor Sir Caerfyrddin ddau gynllun Strydoedd Ysgol ar waith eisoes. Mae awdurdodau lleol eraill ledled Cymru lle mae cynlluniau Strydoedd Ysgol eisoes ar waith neu'n cael eu datblygu yn cynnwys:

  • Cyngor Caerdydd
  • Cyngor Bwrdeistref Sirol Torfaen
  • Cyngor Sir Powys

Mae Cyngor Sir Caerfyrddin wedi defnyddio cyllid gan Lywodraeth Cymru i ddatblygu cynlluniau Strydoedd Ysgol ar draws y sir. Yn 2022 comisiynodd Cyngor Sir Caerfyrddin ymgynghorwyr cynllunio trafnidiaeth annibynnol i helpu i benderfynu pa ysgolion cynradd allai fod yn addas ar gyfer cynllun Strydoedd Ysgol.

Roedd y broses hon o werthuso ysgolion yn defnyddio sawl maen prawf, a oedd yn cynnwys:

  • Cyd-destun ysgolion unigol
  • Cyd-destun priffyrdd lleol
  • Seilwaith teithio llesol lleol presennol (cerdded, olwynio a beicio
  • Hanes 'damweiniau a fu bron â digwydd' neu wrthdrawiadau a riportiwyd
  • P'un a oes lleoliad 'Parcio a Chamu' priodol ar gael o fewn pellter cerdded rhesymol.

Ar hyn o bryd mae dau gynllun Strydoedd Ysgol ar waith yn y sir, ac mae gwaith dichonoldeb yn cael ei wneud ar gynllun arall ar hyn o bryd.

Y ddau gynllun sy'n gweithredu yn Sir Gaerfyrddin ar hyn o bryd yw:

  • Ysgol Gynradd Maes y Morfa
  • Ysgol Gynradd Porth Tywyn

Ysgol Gynradd Maes y Morfa

Mae'r cynllun Strydoedd Ysgol yn Ysgol Gynradd Maes y Morfa yn cynnwys rhan o Stryd Olive a Theras Bowen yn ei gyfanrwydd. Gweler y map (isod), sy'n dangos y ffyrdd sydd ar gau i yrwyr (ac eithrio deiliaid hawlenni) yn ystod amseroedd gollwng a chasglu'r ysgol.

Mae'r cynllun ar waith o ddydd Llun i ddydd Gwener 8:30-9:10yb a 2:40-3:20yp.


Ysgol Gynradd Porth Tywyn

Mae'r cynllun Strydoedd Ysgol yn Ysgol Gynradd Porth Tywyn yn cynnwys Parc Elkington yn ei gyfanrwydd. Gweler y map (isod), sy'n dangos y ffyrdd sydd ar gau i yrwyr (ac eithrio deiliaid hawlenni) yn ystod amseroedd gollwng a chasglu.

Mae'r cynllun ar waith o ddydd Llun i ddydd Gwener 8:25-9:05yb a 2:50-3:30yp.


Strydoedd Ysgol Caeau Chwarae Pen-y-gaer

Mae Cyngor Sir Caerfyrddin wedi comisiynu ymgynghorydd trafnidiaeth annibynnol i ymchwilio i ddichonoldeb gweithredu cynllun Strydoedd Ysgol ar safle ysgol Caeau Chwarae Pen-y-gaer, sy'n cynnwys Ysgol Gynradd Pen-y-gaer ac Ysgol Gymraeg Dewi Sant.

Mae'r cynllun Strydoedd Ysgol arfaethedig ar safle ysgol Caeau Pen-y-gaer yn cynnwys cyfyngiadau ar hyd rhan o Goedlan Bryndulais a Chae Cotton a Heol Pen-y-gaer ar hyd eu cyfanrwydd. Gweler y map (isod), sy'n dangos y ffyrdd y bwriedir eu cau yn ystod amseroedd gollwng a chasglu.

Yr amseroedd arfaethedig ar gyfer cyfyngiadau dros dro yw o ddydd Llun i ddydd Gwener 8:30-9:00yb a 3:00-3:30yp, ond mae'r amseroedd hyn yn destun ymgynghoriad pellach.

Y bwriad yw y bydd y cynllun yn cael ei gefnogi gan safle Parcio a Chamu ym Maes Parcio Farmfoods, sydd oddeutu 5 munud ar draed o'r ysgol.

Mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn bwriadu gwneud gwelliannau teithio llesol o'r safle Parcio a Chamu i'r ysgol ar hyd Heol Pen-y-gaer, Cae Cotton, Heol Goffa a Choedlan Bryndulais i gefnogi'r fenter Strydoedd Ysgol. Bydd hyn o bosibl yn cynnwys gwelliannau i lwybrau troed ac i gyffyrdd allweddol er mwyn cynyddu diogelwch a chysur i gerddwyr a'r rhai sy'n olwynio.


Parcio a Chamu Arfaethedig

Mae Parcio a Chamu yn gweithio mewn ffordd debyg i gynlluniau parcio a theithio confensiynol; Ei bwrpas yw annog rhieni a gwarcheidwaid sydd fel arfer yn gyrru eu plant i'r ysgol i barcio i ffwrdd o giât yr ysgol (fel arfer mewn ardal ddynodedig) a defnyddio dulliau teithio llesol (cerdded, olwyn, beicio neu sgwtera) ar gyfer rhan olaf y daith i'r ysgol.

Mae lleoliadau nodweddiadol ar gyfer safleoedd Parcio a Chamu yn cynnwys meysydd parcio siopau, meysydd parcio tafarndai, meysydd parcio'r eglwys a neuadd bentref, a darnau tawel o ffordd i ffwrdd o ysgolion.

Mae Parcio a Chamu yn cynnig llawer o fanteision, gan gynnwys:

  • Lleihau tagfeydd y tu allan i gatiau'r ysgol, sy'n ei gwneud yn fwy diogel i bawb ac o fudd i breswylwyr sy'n byw gerllaw ysgolion
  • Cefnogi plant nad ydynt yn byw o fewn pellter cerdded i'w hysgol i ddefnyddio dulliau teithio llesol am o leiaf ran o'u taith
  • Cefnogi rhieni y mae angen iddynt yrru i wneud teithiau ar ôl gollwng neu gasglu eu plant.

Cydnabyddir na ellir cyfyngu ar yr holl draffig modur yn ystod amseroedd y cynllun Strydoedd Ysgol, ac felly rhoddir rhai eithriadau gan ddefnyddio hawlenni. Mae angen awdurdodiad ymlaen llaw i bob cerbyd sydd angen mynediad i dir yr ysgol yn ystod yr amseroedd gwahardd.

Fel arfer, mae staff yr ysgol yn cael mynediad i'r ffyrdd sydd ar gau er mwyn cael mynediad i safle'r ysgol. Mae preswylwyr y ffyrdd sydd wedi'u cynnwys yn y Strydoedd Ysgol hefyd yn cael mynediad. Gwneir hyn fel arfer drwy ddefnyddio hawlenni ar gyfer staff ysgol a phreswylwyr.

Ar hyn o bryd mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn rheoli hawlenni sy'n gysylltiedig â chynlluniau Strydoedd Ysgol yn fewnol, ond mae'n edrych i ddefnyddio'r system MiPermit yn y dyfodol agos. 

Gall perchnogion cerbydau wneud cais am hawlen ddigidol drwy lenwi ffurflen gais. Gweler isod wybodaeth am sut i wneud cais.

Bydd unrhyw gerbyd sy'n dod i mewn i'r parth yn ystod oriau gweithredu'r cynllun nad yw wedi cael eithriad (ac sydd wedi sicrhau hawlen ddigidol gyfredol) yn cael hysbysiad tâl cosb yn awtomatig).

Gallwch wneud cais am hawlen Stryd Ysgol os ydych yn byw o fewn Stryd Ysgol a bod eich cerbyd wedi'i gofrestru neu ei gadw yn eich cyfeiriad.

I wneud cais, bydd angen:

  • Treth y Cyngor neu 1 prawf preswylio ar gyfer pob preswylydd sydd â cherbyd
  • Prawf o berchnogaeth neu hawl i ddefnyddio'r cerbyd

Anfonwch e-bost at TSRresidentsParking@sirgar.gov.uk i gael ffurflen gais.

Sylwer, ni allwch wneud cais am eithriad oni bai bod eich cyfeiriad wedi'i restru ar y ffurflen isod.

cyfeiriadau eithrio

Taflen Wybodaeth

Gweler ein cwestiynau a’n hatebion mwyaf cyffredin ar dudalen we Cynllun Strydoedd Ysgol yma:

Cwestiynau Cyffredin Cynlluniau Strydoedd Ysgol