Seibiannau byr

Diweddarwyd y dudalen ar: 21/02/2024

Ydych chi'n dibynnu ar aelod o'r teulu neu ffrind i ofalu amdanoch chi a'ch helpu gydag agweddau o fyw o ddydd i ddydd?

Efallai eich bod yn rhywun sy'n gofalu am ffrind neu berthynas ac yn ei gefnogi i'w helpu i fyw gartref?

Mae llawer o bobl hŷn ac anabl yn Sir Gaerfyrddin yn dibynnu ar gymorth teuluoedd a gofalwyr i'w galluogi i barhau i fyw yn eu cartrefi eu hunain neu gydag aelodau o'r teulu.

Mae'r perthnasoedd cefnogol, gofalgar hyn yn bwysig iawn, ond weithiau gallant roi straen ar y perthnasoedd cryfaf.

Gall gofalu am rywun effeithio'n sylweddol ar iechyd a lles.  Mae seibiannau yn hanfodol i ddarparu amser personol gwerthfawr.  Efallai byddwch am ystyried seibiant byr.

Mae gan y term ‘seibiant byr’ ystyr penodol, nad yw’r un peth â ‘gwyliau’. Roedd seibiannau byr yn arfer cael eu hadnabod fel ‘gofal seibiant’ a byddwch yn dal i glywed y term hwn weithiau. 

Seibiant byr: 

  • yn seibiant o'r drefn arferol
  • gall fod naill ai amser ar wahân neu amser gyda'r person yr ydych yn gofalu amdano gyda chymorth ychwanegol
  • gellir ei ddarparu mewn amrywiaeth o leoedd
  • gellir ei ddarparu ar sail gynlluniedig neu fel rhywbeth unwaith ac am byth neu mewn argyfwng
  • dylai gynnig cyfle a phrofiad wedi'i deilwra i ddiwallu anghenion unigol

Y mathau o seibiannau sydd ar gael yw: 

1.  Gofal Amnewid

Gwasanaeth Tymor Byr yw hwn a elwir yn ‘Atal – ateb – Ymateb’ . Dyma wasanaeth: 

  • Yn nodi gofalwyr sydd mewn neu mewn perygl o argyfwng a chwalfa yn eu rôl ofalu 
  • Rhoi gwybodaeth i ofalwyr am eu hawliau a sut a ble y gallant gael cymorth drwy Adferiad /Gwasanaeth Gwybodaeth Gofalwyr Sir Gaerfyrddin. 
  • Cynnig gofal / seibiant tymor byr dros dro hyblyg i alluogi unigolion i gael seibiant o’u rôl gofalu ac i gefnogi bywyd ochr yn ochr â gofalu. 
  • Cynnig cefnogaeth i’r gofalwr ar y cyfle cyntaf gan gynnwys y rôl ofalu a chyfeirio at y Gwasanaeth Ataliol Cymunedol os oes angen.

2.  Seibiannau byr mewn cartrefi preswyl cyffredinol a chartrefi gofal
Gall pobl sydd ag angen lefel uchel o ofal a goruchwyliaeth gael seibiannau byr mewn cartref gofal preswyl neu gartref gofal nyrsio os oes gwely ar gael i ddiwallu anghenion priodol.

3.  Seibiannau byr yng nghartref unigolyn neu deulu arall - Seibiannau byr yw'r rhain a ddarperir gan bobl sy'n cael eu talu, ac sy'n cael eu rheoleiddio'n broffesiynol, i ddarparu cymorth tymor byr yn eu cartrefi eu hunain. Cyfeirir at hyn weithiau fel Cysylltu Bywydau.

4.  Seibiannau byr yn y cartref
Mae hwn yn gefnogaeth a ddarperir yn y cartref lle'r ydych yn byw. Gellir trefnu pecynnau cymorth hyblyg wedi’u teilwra tra bydd eich gofalwr/gofalwyr i ffwrdd.

5.  Seibiannau gwyliau â chymorth - Mae'r rhain yn cynnwys cyfleoedd i bobl a gofalwyr gynllunio a threfnu eu gwyliau eu hunain, gyda gwybodaeth a/neu gefnogaeth i drefnu cymorth i ddiwallu unrhyw anghenion gofal a allai fod ganddynt tra oddi cartref.

6. Cysylltu Bywydau Gorllewin Cymru (Lleoliad i Oedolion)
Pan ddarperir egwyl wedi’i gynllunio i berson gan ofalwr cymeradwy.

7.  Help mewn Argyfwng i Ofalwyr

Mae help mewn argyfwng i ofalwyr yn wasanaeth rhad ac am ddim i helpu gofalwyr i ddelio ag argyfyngau. Nid yw’n darparu gofal hirdymor, ond mae’n darparu cymorth ar unwaith tra bod trefniadau gofal eraill yn cael eu gwneud. Efallai y byddwch yn gallu defnyddio’r gwasanaeth os ydych chi fel gofalwr:

  • wedi eich cyfyngu i wely gartref neu gael eu derbyn i'r ysbyty oherwydd damwain neu salwch. 
  • mewn cyflwr o flinder ac angen gorffwys a chysgu ar unwaith. 
  • mewn cyflwr emosiynol neu gorfforol o drallod ac mae rhyddhad ar unwaith yn hanfodol i'ch lles meddyliol neu gorfforol, neu'n hanfodol i ddiogelwch y person rydych yn gofalu amdano 
  • eu hangen mewn argyfwng teuluol. 

Mae yna nifer o opsiynau ar gael i chi os ydych yn dymuno cael seibiant: 

  • gallwch drefnu a thalu am eich seibiant byr eich hun
  • gallwch gael cyllid o gronfa neu elusen
  • gallwch gael cymorth gan y Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol

Gallwch drefnu eich gwyliau byr eich hun, mae yna nifer o sefydliadau a all eich cynghori sef  Adferiad, Cysylltu Sir Gâr, Ymddiriedolaeth Gofalwyr Croessfyrdd Gorllewin Cymru, Carers Wales.

Gallech hefyd gysylltu â Llesiant Delta am wybodaeth, cyngor a chymorth i gael cymorth a chefnogaeth ar 0300 333 2222 neu drwy ebost info@deltawellbeing.org.uk (ar gael 24awr, 7 diwrnod yr wythnos)

Gallwch gael help gan y Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol os: 

  • Mae gan y person rydych yn gofalu amdano/sy'n derbyn gofal anghenion cymwys. Mae hyn yn golygu y bydd angen i’r person gael asesiad o’i anghenion gofal a chymorth neu, os yw eisoes yn derbyn gwasanaethau gan ofal cymdeithasol bydd angen iddo gael adolygiad o’i anghenion gofal a chymorth. 

a 

  • Mae gan y person sy’n gofalu Asesiad Gofalwr ac angen seibiant byr. Mae gan ofalwyr hawl i gael asesiad o’u hanghenion cymorth hyd yn oed os nad yw’r person y maent yn gofalu amdano yn hysbys i’r Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol. Fodd bynnag, pe bai seibiant byr yn cael ei nodi fel angen yna bydd angen asesu’r person y gofelir amdano fel bod gellir sefydlu eu hanghenion a chynllunio'n briodol ar eu cyfer).

I wneud cais am asesiad, cysylltwch â Llesiant Delta ein Gwasanaeth Gwybodaeth, Cyngor a Chymorth ar 0300 333 2222 n neu drwy wneud atgyfeiriad arlein.  

Yn dilyn asesiad efallai y byddwch yn gymwys i gael cymorth ariannol.  Ym mhob achos efallai y bydd yn rhaid i’r person sy’n cael y seibiant h.y. y person ag anghenion gofal a chymorth, dalu rhywbeth tuag at gost y seibiant byr.

Yn lle trefnu gwasanaeth ar eich cyfer, gallwch mae yna opsiwn i ddewis derbyn arian fel y gallwch wneud eich trefniadau eich hun. Gelwir hyn yn Daliad Uniongyrchol ac mae'n eich galluogi i gael mwy o hyblygrwydd a dewis ar gyfer eich seibiant byr a allai fod yn fwy addas i'ch amgylchiadau. 

Hyd yn oed os nad ydych yn gymwys byddwn yn eich cefnogi a'ch cynghori chi a'r person yr ydych yn gofalu amdano ynghylch seibiannau addas ac yn helpu i drefnu eich seibiant.

Gwneud cais am asesiad