Saesneg/Cymraeg fel ail iaith

Diweddarwyd y dudalen ar: 27/09/2019

Mae rhai plant yn siarad iaith heblaw Saesneg neu Gymraeg fel eu hiaith gyntaf, un ai oherwydd iddynt gael eu geni mewn gwlad arall neu oherwydd bod eu rhieni'n siarad iaith wahanol yn y cartref. Yn yr ysgol, maent yn dysgu Saesneg neu Gymraeg fel ail iaith (neu drydedd iaith).

Maent yn dysgu'r iaith ychwanegol yn bennaf yn ystod y diwrnod ysgol arferol, drwy chwarae a chymdeithasu a thrwy ddysgu pynciau eraill. Yn ôl gwaith ymchwil, dyma'r ffordd orau o ddysgu iaith.

Mae bod yn ddwyieithog yn cael effaith gadarnhaol ar berfformiad a dylid annog plant i ddefnyddio iaith eu cartref. Gall gymryd hyd at ddeng mlynedd i fod yn rhugl mewn ail iaith. Mae plant yn dysgu iaith gymdeithasol yn gyntaf ac mae'n cymryd mwy o amser i ddysgu iaith academaidd. Fel dysgu unrhyw iaith, yr iaith lafar sy'n dod yn gyntaf a hynny cyn darllen ac ysgrifennu.

Mae cyflymder dysgu plant yn dibynnu ar nifer o bethau gan gynnwys:

  • Llythrennedd blaenorol yn yr iaith gyntaf
  • Oedran ar adeg dechrau dysgu ail iaith
  • Cefndir a chymorth teuluol
  • Gallu academaidd

Mae angen cymorth ar blant i ddatblygu eu sgiliau iaith.

Sut y bydd ysgol fy mhlentyn yn helpu i ddatblygu ei sgiliau iaith Saesneg neu Gymraeg?

  • Sicrhau bod yr ysgol yn amgylchedd diogel a chroesawgar
  • Siarad yn glir ar gyflymder arferol
  • Osgoi idiomau ac ymadroddion llafar
  • Dysgu drwy gyfryngau gweledol ac amlsynhwyraidd
  • Atgyfnerthu iaith lafar ac ysgrifenedig
  • Cynllunio gweithgareddau dysgu ar y cyd, lle mae plant yn dysgu oddi wrth ei gilydd, a modelau Saesneg da.

Dylai rhieni a gofalwyr siarad ag ysgol eu plentyn yn gyntaf os bydd ganddynt unrhyw gwestiynau ynghylch dysgu Saesneg neu Gymraeg fel iaith ychwanegol. Mae gan bob ysgol gydgysylltydd Saesneg fel Iaith Ychwanegol. Mae'n bosibl y bydd yr ysgol yn cysylltu â'n Gwasanaeth Cyrhaeddiad Lleiafrifoedd Ethnig am gymorth.

Rheolwr y Gwasanaeth: Victoria Owens 01267 246755

Gellir cael rhagor o wybodaeth drwy'r gwefannau canlynol:

Addysg ac Ysgolion

Cwestiynau Cyffredin Ysgolion

Addysg ddwyieithog

Dod o hyd i ysgol

Derbyn i Ysgolion / Newid ysgol

Anghenion Dysgu Ychwanegol

Cludiant Ysgol

Ysgolion ar gau drwy argyfwng

Addysg yn y cartref - Addysg Ddewisol yn y Cartref

Dysgu oedolion

Dyddiadau'r tymhorau ysgolion

Diogelwch Ffyrdd

Prydau ysgol

ParentPay

Canolfan Addysg Pentywyn Awyr Agored

Cymorth ieuenctid

Cyfranogiad a Hawliau Plant

Chwaraeon a hamdden yn yr Ysgol

Cymorth Ariannol

Cyllideb ysgolion

Llywodraethwyr ysgol

Rhaglen Foderneiddio Ysgolion

Mwy ynghylch Addysg ac Ysgolion