Nam ar y golwg

Yng Nghymru mae gan tua 0.2% o boblogaeth yr ysgol nam sylweddol ar eu golwg. Nam ar y golwg yw lle na ellir cywiro golwg yn llawn drwy wisgo sbectol/lensys.

Fodd bynnag, mae ymchwil yn awgrymu y gall fod gan gynifer â 10% o ddysgwyr wall plygiannol heb ei ddatgelu - sy'n golygu bod amhariad ar eu gallu i ddysgu a chymryd rhan weithredol mewn gwersi oherwydd nad ydynt yn gweld optometrydd ac yn gwisgo sbectol. Felly, efallai y bydd dysgu hyd at 3 phlentyn ym mhob dosbarth yn cael ei effeithio gan olwg wannach heb ei datgelu.

Arwyddion o nam ar y golwg mewn plant:

• Colli sylw a chanolbwyntio.
• Meddwl yn crwydro’n aml.
• Llawysgrifen wael.
• Yn drwsgl.
• Diffyg cyswllt llygaid.
• Colli lle wrth ddarllen.
• Anawsterau wrth barchu gofod personol plant eraill.
• Yn blino'n gyflym.
• Angen mwy o amser nag eraill i gwblhau tasgau.
• Yn ei chael hi'n anodd darllen print mân.
• Yn ei chael hi'n anodd darllen o'r bwrdd gwyn.
• Cwyno'n aml am ben tost.
• Yn rhwbio'u llygaid yn aml.
• Yn ei chael hi'n anodd copïo.
• Dibynnu'n fawr ar gefnogaeth cymheiriaid i gwblhau tasgau / mynd o gwmpas.
• Yn ei chael hi'n anodd dehongli lluniadau / lluniau os nad yw'r gwrthgyferbyniad yn dda.

Sut bydd yr ysgol yn helpu?

Gall athrawon helpu plant sydd â cholled golwg mewn ystafelloedd dosbarth drwy:

• Sicrhau mannau dysgu ysgogol a deunyddiau cwricwlwm hawdd eu defnyddio
• Cynnal asesiadau risg mewn perthynas â mannau dysgu er mwyn sicrhau diogelwch dysgwyr â nam ar eu golwg
• Sicrhau bod print clir ar ddeunydd darllen (Arial, maint ffont 14) a'i fod ar bapur A4, a hynny fan lleiaf (bydd angen print mwy ar rai plant)
• Gwahaniaethu – gan gynnwys offer a thechnegau dysgu amgen
• Goleuadau/bleinds priodol i ddiwallu anghenion plant unigol
• Sicrhau amgylchedd dirwystr, lle mae offer yn cael ei storio mewn mannau hawdd eu cyrraedd
• Newid ac addasu deunyddiau addysgol
• Meddwl am leoedd eistedd
• Cael hyfforddiant ymwybyddiaeth ynghylch anghenion dysgwyr unigol.

Dylai plant, pobl ifanc, rhieni neu ofalwyr siarad â'r ysgol i ddechrau os oes ganddynt unrhyw gwestiynau am olwg y dysgwr.

Mae gan yr Awdurdod Lleol Athrawon Cymwysedig Plant â Nam ar y Golwg a gwasanaeth Arbenigol Symudedd / Sefydlu sydd ar gael i asesu a chefnogi anghenion eich plentyn yn ôl y gofyn. Gweler y Ddarpariaeth Arbenigol.

Bydd plant a phobl ifanc yn cael eu cefnogi mewn gwahanol ffyrdd yn ôl eu hanghenion yn yr ystafell ddosbarth. Efallai y bydd angen iddynt weithio mewn grwpiau bach, weithiau gyda chynorthwyydd addysgu i gefnogi anghenion neu helpu i nodi angen. Bydd rhai plant a phobl ifanc sydd angen cymorth ychwanegol yn cael eu nodi fel rhai sydd ag anghenion dysgu ychwanegol drwy broses gwneud penderfyniadau.

Rheolwr y Gwasanaeth Namau Synhwyraidd: Catherine Williams, e-bost: CWilliams@sirgar.gov.uk  01267 246406

Gellir cael rhagor o wybodaeth drwy'r gwefannau canlynol:

• Royal National Institute of Blind People (RNIB): Addysg a Dysgu
• Addysg Cymru: Cefnogaeth ar gyfer plant a phobl ifanc â nam ar eu golwg mewn sefydliadau addysgol