Nam ar y golwg

Yng Nghymru, mae gan tua 0.2% o'r boblogaeth ysgolion nam sylweddol ar eu golwg. Nam ar y golwg yw pan na ellir cywiro golwg yn llawn drwy wisgo sbectol/lensys.

Fodd bynnag, mae ymchwil yn awgrymu y gall fod gan gymaint â 10% o ddysgwyr wall plygiannol heb ei ddatgelu – sy'n golygu bod eu gallu i ddysgu a chyfranogi'n weithredol mewn gwersi yn cael ei amharu am nad ydynt wedi gweld optometrydd nac yn gwisgo sbectol. Felly, gall dysgu hyd at 3 phlentyn ym mhob dosbarth gael ei effeithio gan olwg wannach heb ei datgelu.

Dyma arwyddion o nam ar y golwg ymhlith plant:

• Peidio â thalu sylw a chanolbwyntio.
• Synfyfyrio'n aml.
• Llawysgrifen wael.
• Lletchwithdod.
• Diffyg cyswllt llygaid.
• Colli eu lle pan maent yn darllen.
• Anawsterau o ran rhoi digon o le i blant eraill.
• Blino'n gyflym.
• Angen mwy o amser na phlant eraill i gwblhau tasgau.
• Yn ei chael yn anodd darllen print mân.
• Yn ei chael yn anodd darllen o'r bwrdd gwyn.
• Cwyno'n aml am ben tost.
• Rhwbio eu llygaid yn aml.
• Yn ei chael yn anodd copïo.
• Dibynnu'n ormodol ar gymorth gan gyfoedion i gwblhau tasgau/symud o amgylch.
• Yn ei chael yn anodd dehongli darluniau/lluniau os nad yw'r cyferbyniad yn dda.

Sut y bydd ysgol fy mhlentyn yn helpu?

Gall athrawon helpu plant â cholled golwg mewn ystafelloedd dosbarth drwy wneud y canlynol:

• Sicrhau mannau dysgu ysgogol a deunyddiau cwricwlwm hawdd eu defnyddio
• Cynnal asesiadau risg mewn perthynas â mannau dysgu er mwyn sicrhau diogelwch dysgwyr â nam ar eu golwg
• Sicrhau bod print clir ar ddeunydd darllen (Arial, maint ffont 14) a'i fod ar bapur A4, a hynny'n ddarpariaeth leiaf (bydd angen print mwy ar rai plant)
• Gwahaniaethu – gan gynnwys offer a thechnegau dysgu amgen
• Goleuadau/bleinds priodol i ddiwallu anghenion plant unigol
• Sicrhau amgylchedd dirwystr, lle mae offer yn cael ei storio mewn mannau hawdd eu cyrraedd
• Newid ac addasu deunyddiau addysgol
• Meddwl am leoedd eistedd
• Cael hyfforddiant ymwybyddiaeth ynghylch anghenion dysgwyr unigol

Dylai rhieni a gofalwyr siarad ag ysgol eu plentyn yn gyntaf os bydd ganddynt unrhyw gwestiynau ynghylch clyw neu olwg eu plentyn.

Mae gan yr Awdurdod Lleol Athrawon Cymwys Plant â Nam ar eu Golwg a gwasanaeth arbenigol sy'n ymwneud â Symudedd/Mynd o le i le, sydd ar gael i asesu a chefnogi anghenion eich plentyn fel bo'r angen. Gweler Darpariaeth Arbenigol.

Rheolwr y Gwasanaeth Namau Synhwyraidd: Sallie Durbridge 01267 246406

Gellir cael rhagor o wybodaeth drwy'r gwefannau canlynol:

• Llywodraeth Cymru: Safonau Ansawdd ar gyfer Gwasanaethau Addysgol
• Royal National Institute of Blind People (RNIB): Addysg a Dysgu